Çağlar ve Müzik - 102

Bölüm 102 / Orijinal Yayın Tarihi: 31 Aralık 2000

Sayın Dinleyiciler, bugünkü son izlencemizi öncü, yenilikçi Türk bağdarlarının yapıtlarından örnekler sunmaya ayırmış bulunuyoruz. İlk dinleteceğimiz yapıt İlhan Usmanbaş'ın 1979 yılında yazmış olduğu yedi bölümlü, 3. Senfonisinden 4. ve 2. bölümler.

MÜZİK : Usmanbaş - 3. Senfoni

Cengiz Tanç bir başka araştırmacı, ileri bağdarımızdı. 1933 İstanbul doğumlu Cengiz Tanç, 16 Aralık 1997'de yitirdik. Onun 1983 yılında flüt, obua, ve yaylılar Orkestrası için yazmış olduğu Lirik konçertosunu sunacağız. Yapıtı Kuzey İngiltere Senfoni Orkestrası Howard Griffits Senfoni Orkestrası seslendirmektedir.

MÜZİK : Tanç - Lirik konçerto

Böylece son izlencemizi de tamamlamış bulunuyoruz. İzlencemizin tanıtıcı küğü olan Ertuğrul Oğuz Fırat'ın "Sevi Çığlıklarıyla Geçiyor" Klavsen ve Orkestra için Konçertoyu Veda Küğü olarak sunuyoruz.

MÜZİK : Fırat - Sevi Çığlıklarıyla Geçiyor

TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.

Çağlar ve Müzik - 101

Bölüm 101 / Orijinal Yayın Tarihi: 24 Aralık 2000

Sayın dinleyiciler; İki yıldır hazırladığım ve sunmakta olduğum "Çağlar ve Müzik" izlencesinin son iki bölümünü bugün ve gelecek hafta sunarak tarafımdan hazırlanan kısmına son vermiş olacağım. İzlenceye başlarken belirtmiş olduğum; tüm dünya ülkelerinde günümüz küğünü/çağdaş küğü tanıtma konusuna da, son vermek zorunda kalmış bulunduğumu belirterek bugünkü ve gelecek haftaki son izlencemizde çağdaş küğ yapıtlarını seslendirmeye öncelik tanıyan çok başarılı piyanoçalarımız Toros Can'dan ve Fransa'da yayınlanan diskinden, daha sonra da çağdaş, araştırmacı yapıtlar ortaya koyarak bu alanda ünlenen bağdarlarımız; Bülent Arel, Cengiz Tanç, İlhan Usmanbaş'tan kısaca söz ederek yapıtlarından örnek vermek yolunu tutacağımızı, en son olarak da "Çağlar ve Müzik" izlencesinin bugüne gelinceye değin tanıtıcı küğü olarak kullanılan Ertuğrul Oğuz Fırat'ın "Op.82 Sevi Çığlıklarıyla Geçiyor - klavsen ve orkestra için Konçerto" yapıtının tümünü sunarak sonuçlandıracağız.
1971 Ankara doğumlu olan Toros Can, 1998 yılında Fransa'da Orleans'da "Uluslararası 20. yüzyıl Piyano Yarışması" birincilik ödülünü kazanınca adını tüm dünyaya duyurmuş oldu. Ödül kazandığı günden bu yana dünyanın çeşitli ülkelerinde dinletiler veriyordu. Bu yılın Ekim ayı içinde Fransa'da, çağımızın en önemli bağdarlarından György Ligeti'nin bugüne değin yazmış olduğu piyano etüdlerinin tümünü seslendirmiş olduğu bir diski çıktı. Diskin diğer ülkelerdeki dağıtımını Harmonia Mundi üstlenmiş. Toros Can' ın Ligeti etüdleri seslendirdiği diski yayınlanınca, Le Nouvel Observateur'ün yazarı, küğ eleştirmeni Jacques Drillon şunları yazmış: "Sıra dışı bir kayıt. Yanan bir müzik. Ateş içinde bir piyanist. Ligeti'nin incelik ve zevk gerektiren, insanı teknik ve akılcı zorluğa iten etüdlerini çalabilmek için biraz deli olmak gerek. Öyle ki bu derecede fazla fiziksel ve entellektüel güç sarf etmek göze alınsın. Toros Can, Pierre-Laurent aimard gibi kendini bu volkana atmış. Belki de daha ince, daha kurnaz ve daha fazla tutkulu.
Toros Can, Ligeti'nin bugüne değin yayınlanmış 17 etüdünü seslendirmiş bulunuyor. Seslendirilmeleri, çalgıçalardan gerçekten olağanüstü teknik çaba ve seçkin aşama isteyen bu etüdlerin tümünü sunuyoruz.

MÜZİK : G.Ligeti - Etüdler (Toros Can) (54'57")

Bugün dinleteceğimiz ikinci yapıt, öncü, araştırmacı, ilerici Türk bağdarlarından Bülent Arel'in. Arel 23 Nisan 1919'da İstanbul'da doğmuş, 19 Kasım 1990'da New York'da ölmüştür. Arel' in 1974 yılında, beş viyol ve teyp için yazmış olduğu yapıtı bugüne gelinceye değin Türkiye'de seslendirilmemiş olduğu gibi, belki hiç bilinmemektedir de… "Fantazi ve Kırın/Dans" başlıklı bu yapıtı, New York Viyol Topluluğunun seslendirmesiyle dinleyeceksiniz.

MÜZİK : Bülent Arel - Fantazi ve Kırın (8'05)

Sunacağımız son yapıt İlhan Usmanbaş'ın. 1921 İstanbul doğumlu olan Usmanbaş, bugün Türkiye'nin dış ülkelerde de en çok tanınan sürekli yeni arayışlar ardında koşan en ilerici bağdarı durumundadır.
Usmanbaş'ın 1988 yılında üfleme ve vurma çalgılar için yazdığı Perpetuum Mobile adlı yapıtını, yapıtın kendisine sunulandığı Betin Güneş yönetimindeki Köln Senfonisinden dinleyeceksiniz.

MÜZİK : İlhan Usmanbaş - Perpetuum Mobile (5'47")

Çağlar ve Müzik - 100

Bölüm 100 / Orijinal Yayın Tarihi: 17 Aralık 2000

Sayın dinleyiciler; bugün, geçen izlencemizde sözünü ettiğimiz ve yapıtlarından iki de örnek sunduğumuz Arjantinli bağdar José Luis Campana'dan bir örnek daha sunduktan sonra, Avusturalyalı bağdarlara geçeceğiz. José Luis Campana'dan sunacağımız yapıt, fagot ve çello için yazılmış "Involtura Sonora/İstenmeyen Tınılar" adını taşımaktadır. Fagotu Marc ValIon, çelloyu Pierre' Strauch çalıyor.

MÜZİK : Campana - Involtura Sonora (14'10")

Arjantin'li bağdarları tamamlamış bulunuyoruz. İzlencemizin kalan kısmını Avustralyalı bağdarlara ayırmış bulunuyoruz. Tanınmış ilk Avustralya kökenIi bağdar; Percy Grainger (Pırsi Greyncır). Melbourne'da 1882 yılında doğmuş. Önce Avustralya'da, sonra, 1895'de gittiği Almanya'da Frankfurt'da' konservatuvarda eğitim görmüş. Mektuplaşma yoluyla ilişki kurduğu İngiliz bağdarların çağrısı üzerine Londra'ya giderek dinleti vermiş. Pek çok İngiliz, İrlanda, İskoç halk şarkısını derleyerek notaya almış. 1914'de ABD'e giderek ABD uyruğuna geçmiş. 1932'de New York Üniversitesi'nin Küğ bölümü yöneticiliğine getirilmiş. 20 Şubat 1961'de New York'da ölmüş. Grainger (Creyncır) büyük boyutlu hiç yapıt vermemiştir. Tüm orkestra, piyano ve şarkı için olan yapıtları küçük parçaların bir birine eklenmesiyle; ardış/süite özelliği gösterir. Ancak bu parçalarda yeni biçim ve tartı/ritm denemelerine girişmiş olduğu için üzerinde durulur.
Percy Grainger (Pırsi Greyncır)ın küğüne örnek olmak üzere, önce bariton Stephen Varcoe'nun Penelope Thwaites'in piyanosu eşliğinde söylediği "Cesur William Taylor" şarkısını sunacağız.

MÜZİK : Grainger – Şarkı (Cesur William) (3'41")

Grainger (Greyncır)dan sunacağımız orkestra parçalarının adları şöyle: Sömürge Şarkısı/Yeşil Çalılıklar. BBC Filarmoni Orkestrasını Richard Hickox yönetiyor.

MÜZİK : Grainger - Orkestra parçaları (5'23" – 1'59" – 8'27")

Şimdi sözünü edeceğimiz bağdar köken olarak Avustralyalı olduğu gibi ülkesi dışında görev almamış, tüm yaşamını ülkesinde geçirmiş, birçok yapıtı olmasına karşın CORROBORE adlı yapıtıyla tüm dünyada ünlenmiş olan John Antill. AntilI 1904'de doğmuş. 1986'da ölmüş. Sydney Konservatuvarında eğitim görmüş. 1934-1971 yılları arasında Avustralya Radyosu Komisyonunda görev yapmış.1936 'da yazdığı Corrobore 1946 yılında Eugene Goossens'in ilgisini çekmiş. 1950 yılında yapıt ilk kez bale küğü olarak Sydney Senfoni Orkestrasınca seslendirilmiş. Antill'in küğü çocukluğunu aralarında geçirmiş olduğu Avustralya'nın yerli halkı Aborjin'lerin kut törenleriyle ilgilidir, biçim ve tin olarak Avustralya kökenine bağlayabileceğimiz ilk Avustralya küğüdür. Corroboree/Doğrulama, Teyit Etme adlı bale, 5 bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm: Hoşgeldin Töreni / İkinci bölüm: Akşam Yıldızı için Kırın / Üçüncü bölüm: Yağmur Kırını: Kurbağa Totem, Balık Adam / dördüncü bölüm: Totemlerin Alayı-Geçişi / beşinci bölüm: Ateş Töreninin Kapanışı. Yapıtı Sir Eugene Goossens yönetiminde Londra Senfoni Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK : Antill – Corroborae (24'30")

Bugün Avustralyalı genç bağdarlar kuşağı oldukça çek isim barındırmaktadır. Antill'den sonra ortaya çıkan kuşak içinden bugün ünü yaygınlaşmış olanlardan; 1929 doğumlu Peter Sculthorpe'dan bir örnek sunarak izlencemizi bitireceğiz. Scuthorpe'dan sunacağımız yapıt, onun sekizinci Dördülü. Beş kısa bölümden oluşan yapıtın 2. ve 4. bölümlerinde bağdar Bali küğünden esinlenmiş.Yapıtı Kronos Dörtlüsü seslendiriyor.

MÜZİK : Peter Sculthrope - 8. Dördül (13'41")

Çağlar ve Müzik - 99

Bölüm 99 / Orijinal Yayın Tarihi: 17 Aralık 2000

Sevgili dinleyiciler; bugün, Bulgar kökenli ABD'li bağdar Henri Lazarof'u tanıtatcağız. Lazarof 1932 yılında Sofya'da doğmuş. 1959'a kadar Sofya'da, Kudüs'te, Roma'da küğ eğitimini sürdürdü. 1959'da ABD'e yerleşerek Kaliforniya Üniversitesi Küğ Fakültesinde öğretim üyeliğine başladı. Çağdaş ABD küğünün araştırmacı bağdarlarındandır. 1962'de Viyola Konnçertosu, Monaco Uluslararası bağda yarışmasında birincilik ödülü almıştır. 1959'da Boston Sanat Şenliklerinde, 1966'da Milano La Scala yarışmasıda, 1969'da Koussevitzky yarışmasından da ödüller almış. Yapıtlarının küğsel dokusu günün geçerli gözde akımlarına uygunluk göstermesine karşın sert, katı ve kesin söyleyiş biçemiyle kendini ayırt ettirir. Yapıtlarının büyük çoğunluğu konçerto niteliği taşır. Bu nedenle de yazılışı olduğu kadar seslendirilişi de. çokca ustalık/hüner isteyen sayfalarla bollukla karşılaşılır. Tüm bu bilgece yazılmış sayfalarda -bize göre kimi kez bir gülümseyiş eksikliği, başıboşca ama candan bir yaklaşımın sıcaklığının bulunmayışı –azar azar kendini belli eder. Sık olmasa da kimi yapıtlarında bu sertliğini aşarak bir gülümseyiş estirdiği görülür.
Lazarof'dan ilk dinleteceğimiz yapıt; Canti/Şarkılar. Eşliksiz koro için Lazarof'un kendi yazdığı şiirler üzerine 1971'de yazılmış. Roger Wagner (Racır Wagner) Korosunu Roger Wagner yönetiyor.

MÜZİK: Lazarof - Canti (16'24")

İkinci yapıtımız 1972-1973 yıllarında yazılmış, yalkın trompet ve orkestra için Spectrum/Tayf başlıklı yapıt. Thomas Stevens trompet çalıyor, Lazarof yönetimindeki Utah Senfoni Orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK: Lazarof – Spectrum (13'53")

Üçüncü yapıtımız 1977'de yazmış olduğu üç bölümlü Orkestra Konçertosu. Baltimore Senfoni Orkestrasını yine Lazarof kendisi yönetiyor.

MÜZİK: Lazarof - Orkestra Konçertosu (20'33")

Lazarof'dan dinleteceğimiz son yapıt: Sertliğinin yumuşamış göründüğü bir yapıt olan 1973'de yazmış olduğu iki bölümlü Flüt Konçertosu. Flütü James Galway (Ceyms Gelvey) çalıyor. Lazarof yönetimindeki Londra Yeni Filarmoni Orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK: Lazarof - Flüt (18'32")

Çağlar ve Müzik - 98

Bölüm 98 / Orijinal Yayın Tarihi: 15 Ekim 2000

Sayın Dinleyiciler; bugünkü izlencemizde daha önce adlarını vermiş olduğumuz iki Arjantinli bağdardan örnekler vereceğiz.
1931 Beunos Aires doğumlu Mauricio Kagel doğduğu kentin üniversitesinde; küğ, yazın ve felsefe öğrenimi gördü. İlk bağdasını 1950'de yazmış. 1957'de Almanya'ya giderek Köln kentine yerleşiyor. Bugün de Almanya'da yaşamakta, birçok uluslararası etkinliklere katılmaktadır. Kagel, günümüzün araştırmacı, öncü bağdarları arasında önde gelenlerdendir. Verimli, her yapıtında yeni bir buluşun ardında koştuğu hemen göze çarpan bir bağdardır. Daha önce, çağdaş Alman küğünde Stockhausen'den söz ettiğimiz izlencemizde, Beethoven'in iki yüzüncü doğum yılı nedeniyle yazdığı yapıtından kısa bir alıntı yaparak sunmuştuk.
Bugün Kagel'den sunacağımız ilk yapıt 1977'de yazmış olduğu; "Piyano için Çalışma". Bruno Canino seslendiriyor.

MÜZİK : Kagel - Etude pour piano (15'30")

Kagel'den sunacağımız ikinci yapıt; Üçül. 1984-1985 yıllarında yazılmış. Kemanı Sacohko Gawriloff, çelloyu Siegfried Palm, piyanoyu Bruno Canino çalıyor.

MÜZİK : Kagel - Üçül (28'15")

José Luis Campana'da 1949 yılında Buenos Aires'de doğmuş. Küğ ve Tinbilim/Psikoloji eğitimi görmüş. 1979'da Fransa'ya giderek yerleşmiş. Yapıtları çağdaş küğ dinletilerinde; Donaueschingen, Darmstadt, Bremen, Frankfurt, Roma, Salzburg'da seslendirilmiş. Büyük ilgi görmüş. 1990'da Fransa'da George Enesco ödülünü almış. Çağdaş küğün araştırmacı, öncü bağdarlarındandır.
Campana'dan sunacağımız ilk yapıt: "Lust ich" başlığını taşıyor. İki arp ve vurmalar için yazılmış. Jean Geoffroy, Isabelle Lagors, Serge Reynier seslendiriyorlar.

MÜZİK : Campana - Lust Ich (11'14")

Campana'dan dinleteceğimiz iki parça sırada. İkisi de özdeş başlığı taşıyor: Noctal 2 ve Noctal 3. İkisi de beş yalkın/solo çalgı için. Fransız Radyosu'nun isteği üzerine 1992'de yazılmış. Ensemble TM/Te Em Topluluğu seslendirdi. Yönetmen: Laurent Cuniot

MÜZİK : Campana - Noctal 2 ve Noctal 3 (13'10")

Çağlar ve Müzik - 97

Bölüm 97 / Orijinal Yayın Tarihi: 3 Aralık 2000

Sayın Dinleyiciler; çağdaş Arjantin küğünün yaratıcısı Alberto Ginastera'nın yapıtlarını tanıtmayı bugünkü izlencemizde de sürdürecek ve bitireceğiz.
Ginastera'nın 1943 yılında erken dönemde yazmış olduğu, ününün yaygınlaşmasına neden olan ikinci bale yapıtı "Estancia"dan çıkarılmış dört bölümlü bir ardışı/süiti sunuyoruz. Enrique Batiz yönetimindeki Meksiko Kenti Filarmoni Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK : Ginastera - Estancia Ardışı (12'41")

Ginastera 1953 yılında oda orkestrası için Konçertomsu Çeşitlemeler/Variationes Concertantes'i yazar. Tüm çalgılardan yalkıcı/solist hüneri isteyen, büyük çekicilik taşıyan bu Konçertomsu Çeşitlemeleri İsrailli bayan yönetmen Giséle Ben-Dor yönetimindeki İsrail Oda Orkestrasından dinleyeceksiniz.

MÜZİK : Ginastera - Konçertomsu Çeşitlemeler (24'33")

Ginastera'dan sunacağımız son iki yapıt birbiriyle ilişkili. Pablo Casals'ın Konusuna Yorum/Şerh, Op.46, 1976 yılında yazılmış.yaylılar Dördülü ve Yaylılar Orkestrası için. Yapıt beş bölümden oluşmakta:
1-Introducio 2-Romaç 3-Sardanes 4-Cant 5-Conclusio Delirant.
Özdeş adı taşıyan ikinci "Yorum/Şerh" bir yıl sonra 1977'de yazılmış. Birincisi gibi bu da beş bölümlü ve bölüm başlıkları aynı. Ancak bu bütün orkestra için.Op.sayısı ise 48. İki yapıt da yaşlanmış ama hala uyanık, kendisini yenilemesini bilen bağdarın, bu son yapıtlarını yazdığı yıllarda, Polonya Okulu'nun geliştirdiği yığın küğünün duyuş ve düşünüşte nasıl yeni bir çığır,bir devrim yapmış olduğunun bilincinde olarak kendi küğünün özündeki duygunluğu bozmadan bu yeni teknikten nasıl yararlanarak yapıtlarına yeni çevren/ufuk açmış olduğunun çok dikkat çekici, açık bir kanıtı sayılabilir. Birbiri ardından sunacağımız; Pablo Casals'ın Konusuna Yorum'ların ikisi de Londra Senfoni Orkestrası'nca seslendirilmiş. İkisinde de yönetici Gisele Ben-Dor.

MÜZİK : Ginastera - P.Casals'ın Konusuna Yorum 1 ve 2 (33'55")

Çağlar ve Müzik - 96

Bölüm 96 / Orijinal Yayın Tarihi: 26 Kasım 2000

Sayın dinleyiciler, geçen izlencemizde ABD'deki çağdaş küğ konusunu tamamlamıştık. Ülkeleri sıralamada harf sırası gözettiğimiz için bugün ve gelecek iki izlencemizde çağdaş Arjantin küğünü tanıtmaya çalışacağız. Tüm Amerika anakarasında bulunan ülkelerin küğleri, geçmişleri pek eskiye dayanmadığı için çağdaş olmak gereğini içinde barındıran bir küğ olmuştur. Türkiye'de de bu böyledir. Arjantin'de de böyledir. Arjantin küğü söz konusu olunca, uluslararası üne ulaşmış, yapıtları başka ülkelerin küğcülerince de önemsenip seslendirilen dört bağdardan söz etmemiz gerekecektir: Alberto Ginaatera, Astor Piazzola, Mauricio Kagel ve José Luis Campana.
1921-1922 yılları arasında yaşamış olan Astor Piazzola, Arjantin'in köklü, yerel küğü olarak bilinen "tango" bağdarı olarak, yelincek küğ yazmış diye bilinir. Oysa Piazzola kırın küğü dışında daha ciddi küğler de yazmıştır. Başlangıçta yazdığı tangoları kendi ülkesinde beğendiremeyen Piazzola 1954 yılında kazandığı bir bursla Paris'e gittiğinde, ülkesinde beğendiremediği tangolarıyla üne ulaştı. Piazzola tango'yu senfonisel küğ katına ulaştırmış bağdar olarak tanınmaktadır bugün.
Astor Piazzola'dan 1987 yılında yazmış olduğu "Dörtlü için Tango" adlı yapıtıyla küçük bir örnek sunacağız. Kronos Dörtlüsü seslendiriyor.

MÜZİK : Piazzolla - Dörtlü için Tango (4'41")

Alberto Ginastera 1916'da Buenos Aires'de doğmuş. Ulusal Küğ Konservatuvarında eğitim görmüş. 1938'de bitirmiş konservatuvarı. Daha konservatuvarı bitirmemişken 1936'da yazmış olduğu "Panambi" bale küğü 1940'da sahnelenince tanınmaya başlamış. Bu balesinin başarısı üzerine 1941'de yazdığı ikinci bale küğü "Estancia" ve oda küğü yapıtlarıyla ünü yaygınlaşmış. Giderek Arjantin çağdaş küğünün en önemli baş yaratıcısı durumuna gelmiş. Yaratma evresinin başlarında Manuel de Falla, Bela Bartok, Igor Stravinski'den etkilenmiş. Yerel Arjantin küğünün özelliklerini çağdaş küğün uyum/harmonie ve girdi/kontrapunt anlayışını göz ardı etmeden kendine özgü bir biçemin geliştiricisi olmuş. Dili uyum bakımından ilericiliğini hakkıyla yansıtır. Küğü genel olarak, sürekli tartımsal atılım gücü, ağır bölümlerde gizemli bir duruluk ve çok renkli, süreğen kaynaşmalı orkestralamasıyla çarpıcılık kazanır. Önce kazandığı bir bursla ABD'e gitmiş iki yıl kalmış daha sonra kimi yapıtlarının ABD'de seslendirilmesi nedeniyle birkaç kez daha gitmiş, 1968 yılında Arjantin'den koparak ABD'e yerleşmiş bir üniversitede öğretim görevi üstlenmiş 1971 yılında tanınmış bir çelloçalar olan ikinci eşiyle İsviçre'ye yerleşmiş 1983 yılında İsviçre'de Cenevre'de ölmüştür.
Ginastera'dan sunacağımız ilk yapıt ,dört bölümlü Piyano Sonatı 1952 yılında yazılmış.Piyanoyu Hilde Somer çalıyor.

MÜZİK : Ginastera - Piyano Sonatı (15'13")

Şimdi sunacağımız yapıt, Ginastera'nın çok ünlenmiş, çok tutulmuş, hemen hemen tüm usta arpçalarların dağarında yer almış 1956'da yazılmış olan Arp Konçertosu. Üç bölümlü olan konçertoyu arpçı Nancy Allen ile Enrique Batiz yönetimindeki Meksiko Kenti Filarmoni Orkestrası seslendiriyorlar.

MÜZİK : Ginastera - Arp Konçertosu (24'35")

Ginastera'dan bugün sunacağımız son yapıt 1961 yılında yazmış olduğu, ilk seslendirilişi ABD'de Washington'da yapıldığında çok duygulu etkinlik yaratmış olan Piyano Konçertosu. Bağımsız, özgür bir dizi anlayışıyla yazılmış, dört bölümlü olan bu konçertoda piyanoyu Oscar Tarrago seslendiriyor. Enrique Batiz yönetimindeki Meksiko Kenti Filarmoni Orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK : Ginastera - Piyano Konçertosu (26'27 ")

Çağlar ve Müzik - 95

Bölüm 95 / Orijinal Yayın Tarihi: 19 Kasım 2000

Sayın dinleyiciler, bugün üzerinde duracağımız ABD'li üç bağdar var: 1928 doğumlu Samuel Adler, 1938 doğumlu William Bolcom, 1954 doğumlu Michael Daugherty (Maykıl Dagerti).
Samuel Adler Alman kökenli. 1928 'de Manheim'da doğmuş. 1939'da ABD'ye gelmiş. Boston ve Harward üniversitelerinde okumuş. Küğsel çalışmaları sonucu birkaç üniversiteden Onursal Doktor sanını almış. Küğünün bilgece yanıyla örneksenir, önemsenir olmuştur. Samuel Adler'in 1977 yılında yazmış olduğu üç bölümlü flüt ve orkestra için Konçerto'sunu sunacağız. Flütü Bonita Boyd çalıyor, Rochester Filarmoni Orkestrasını David Effron yönetiyor.

MÜZİK : Samuel Adler - Flüt Konçertosu (25'16")

1938 doğumlu William Bolcom Washington-Seattle'da doğmuş. Washington Üniversitesi, California Mills Koleji, Standford Üniversitesinde bağdar ve piyanoçalar olarak eğitim görmüş. 1964'de Standford'da doktorasını yapmış. 1988'de Pulitzer ödülünü kazanmış.
Bolcom'un küğüne örnek olarak iki yapıtını sunacağız. Önce, piyano için yazmış olduğu "Üç Kırın/Dans Portre". Piyanoyu Barry Snyder çalıyor.

MÜZİK : Bolcom - Üç Kırın Portre (13'49")

Bolcom'dan sunacağımız ikinci yapıt 1981'de obva ve küçük orkestra için yazmış olduğu "Bir Bahar Konçertocuğu". Yalkın obvayı Harry Sargues çalıyor. Carl Saint Clair yönetimindeki Toronto Sinfonietta eşlik ediyor.

MÜZİK : Bolcom - Bir Bahar Konçertocuğu (9'58")

1954 doğumlu Michael Daugherty (Maykıl Dagerti) Iowa(Ayova)da doğmuş. Ailesi bir kırın/dans bandosunun üyeleri. Beş kardeşi de küğcü olan Michael (Maykıl) bir caz topluluğunda elçinli/klavyeli çalgılar çalmakla işe başlıyor. Kuzey Texas Üniversitesindeki öğreniminin ardından Fullbright bursuyla kompüter küğünü öğrenmek için Boulez'in kurmuş olduğu IRCAM'da öğrenim için Paris'e gidiyor. 1980-1982 arasında ABD'de New Haven'de Earl Brown, Jacop Druckman'la çalışıyor. 1982-1984 arasında Hamburg'da György Ligeti ile çalışıyor. 1986'da Yale Üniversitesinde doktora yapıyor. 1986-1991 arasında Oberlin Konservatuvarında öğretim görevi üstleniyor. 1991'de Michigan Üniversitesine profesör olarak geçiyor. Daugherty(Dagerti)nin küğüne örnek olarak sunacağımız "Metropolis Sentoni"si çok uzun olduğundan, süremizi göz önünde tutarak bu senfonisinin "Lex" başlıklı ilk bölümüyle, "Kızıl Pelerin Tango" başlıklı son bölümünü sunabileceğiz. Daugherty(Dagerti) Metropolis Senfoni'yi 1988-1993 yılları arasında yazmış. Senfoninin konusu bir Amerikan söylence kahramanı,"Süpermen"le onun yaşamıyla ilgili. Daugherty(Dagerti), Ives gibi Amerikan halkının yaşamından, düşlerini, umutlarını simgeleyen söylencelerden yola çıkmayı seven bir bağdar. Elvis Presley'in ölümü için, ya da ünlü caz piyanoçaları ve şovcusu Liberace(Liberas) için "Dead Elvis", "Le Tombeau Liberace" adlı yapıtları da buna örnek olurlar. Daugherty(Dagerti)nin küğü açıklık taşır. Ezgiseldir. Uyumda da karmaşıklığa yönelmez. Bu nitelikleri onun halk söylemine dayalı küğünün olağan bir sonucu gibi görünmektedir. Dahası bu küğ yelincek küğle daha derin/yoğun düşüncenin küğü/ ciddi küğ arasında, güçlü, coşkulu söylemiyle kendine özgü bir yere oturtulabilir gibi durmaktadır.
Dinleteceğimiz "Metropolis Senfoni"nin ilk bölümünde sürekli öne çıkan yalkın kemanı Herbert Greenberg(Herber Grinberg) çalmaktadır. Kızıl Pelerin Tango başlıklı son bölümde pek çok bağdarca kullanılmış olan Dies lrae/Ölüleri için Okunan Dua ezgisinin Daugherty(Dagerti)ce ele alınıp Tango'ya dönüştürülmesi ilgi çekici bulunmaktadır.
Yapıtı David(David) Zinman yönetiminde: Baltimore Senfoni Orkestrası seslendirmektedir.

MÜZİK : Daugherty - Metropolis Senfoni'den 1 ve 5(son) bölümler (22'57")

Çağlar ve Müzik - 94

Bölüm 94 / Orijinal Yayın Tarihi: 12 Kasım 2000

Sayın dinleyiciler; geçen hafta minimal küğün üç önemli temsilcisi Terry Riley, Steve Reich ve Philipp Glass'dan söz etmiş yapıtlarından örnekler sunmuştuk. Glass için verdiğimiz örnek erken dönem yapıtlarındandı. Bugün Glass'dan iki yapıt daha sunacak, bundan başka son yıllarda çok ünlenmiş olan, minimalist teknikle yazan daha genç bir bağdar, John Adams(Con Edems)den de iki örnek vereceğiz.
John Adams 1947 yılında Massasuchette'in Worchester kentinde doğmuş. Harward'da Kirchner ve Roger Sessions (Racır Sessıns )dan ders almış. 1972'de San Francisco konservatuvarında öğretim görevi üstlenmiş. Küğde, her türlü akademiciliğe/akademizme karşı çıkarak, minimal teknikle, anlatımda gösterişli, abartılı, karmaşık, sofistike bir küğ yaratma yoluna gitmiş.
ilk dinleteceğimiz yapıt; Philipp Glass'ın 1981 yılında yazmış olduğu .3 bölümlü Keman Konçertosu. Christophe von Dohnanyi yönetimindeki Viyana Filarmoni'nin eşliğinde yalkın kemanı Gidon Kremer çalıyor.

MÜZİK : Glass - Keman Konçertosu (24'54")

Şimdi de John Adams'ın 1993 yılında yazmış olduğu üç bölümlü Keman Konçertosu'nu, Kent Nagano'nun yönettiği Londra Senfoni Orkestrasının eşliğinde yine Gidon Kremer'in kemanından dinletiyoruz.

MÜZİK : Adams - Keman Konçertosu (34'03")

Sırada Glass'dan sunacağımız son bir örnek var.
Orphée operasının 2. perdesinden Interlude/Araçalın. Stuttgard Oda Orkestrası çalıyor.

MÜZİK : Glass - Interlude (6'27")

İzlencemizin son parçası Adams'de. Onun 1981 yılında koro ve orkestra için yazmış olduğu iki bölümlü "Harmonium(Harmonıyım)/Armonyum/Küçük Org" adlı yapıtının, John "Ölümsüz Sevi" başlıklı 1. bölümünü süremizin elverdiği ölçlde sunacağız. Edo de Waart yönetimindeki San Francisco Senfoni Orkestrası ve Korosu seslendiriyor.

MÜZİK : Adams - Harmonium, 1. bölüm (10'37")

Çağlar ve Müzik - 93

Bölüm 93 / Orijinal Yayın Tarihi: 5 Kasım 2000

Sayın dinleyiciler; bugünkü izlencemizde, doğum tarihleri birbirine çok yakın, ABD'li üç bağdarı tanıtmaya çalışacağız. Bu üç bağdarı doğum tarihlerine göre şu sıraya göre ele alacağız:
Terry Riley 1935 / Steve Reich 1936 / Philipp Glass 1937 doğumlu… Üçü de bugün "en aza göre/minimal" küğün önde gelen temsilcileri sayılmaktadırlar. En aza göre küğ/minimal küğ deyimi ilk John Cage tarafından kullanılmış, 1947'de yazdığı "Marcel Duschamp için Küğ" adlı yapıtında bu tekniği kullandığını öne sürmüştür. Riley, Reich ve Glass için Cage'ın yaptığı örnek olmuştur. Minimal küğ; kısa, küçük uyumsal ve ezgisel örgelerin değişimsiz veya çok az değiştirimli sürekli yinelenmesinden oluşmaktadır.
Terry Riley 1935'de Kaliforniya'nın Colfex kentinde doğmuş. Önce San Francisco Kolejinde sonra Berkeley Üniversitesinde eğitim görmüş. 1962-1964 yılları arasında Fransa'ya.giderek Fransız Radyosu Stüdyosunda çalışmış. 1963'de ortaya koyduğu "Keyboard(kibard)/Elçin/Klavye" adlı çalışmaları ve 1964'de "In C/Do'da" adlı yapıtlarıyla "minimal" küğün ilk örneklerini vermiş oldu. 1972'den sonra Mills kolejinde öğretim görevlisi oldu.
Riley'den sunacağımız parça; 1985-1986 yılları içinde yaylılar dördülü için yazmış olduğu "Salome'nin Barış için Kırın'ı/dansı" adlı, çok uzun (tümü 120 dakika 30 saniye) adlı yapıtının 2. bölümünden alınmış; "Salome'nin Ayışığı'nda, Yarıkurt, Delice Kırın'ı" olacak. Yapıtı Kronos Dörtlüsü seslendiriyor.

MÜZİK : Riley - Salome'nin Kırını (8'21")

Şimdi aynı yapıtın "İyi Em/Deva/İlaç" başlıklı 5.ve son bölümünden sekiz dakikalık bir kısmı dinleteceğiz. Yine Kronos Dörtlüsü seslendiriyor.

MÜZİK : Riley - Salome'den son bölüm… (8'00")

Steve Reich 1936'da New York'da doğmuş. Cornell Üniversitesinde felsefe, Juilliard okulunda küğ eğitimi almış. 1962-1963 yıllarında Mills Kolejinde Luciano Berio ve Darius Milhaud'nun öğrencisi olmuş. Elektronsal küğ üzerinde çalışmalar yapmış. 1970'de Gana vurma çalgılarını tanımış bunun etkisiyle küğünde vurma çalgılara geniş yer vermiş. Reich'dan sunacağımız örnek; 1982-1984 yılları arasında yazmış olduğu "Çöl Küğü". Yapıt ABD'li ozan William Carlos Wlliam'ın şiiri üzerine kuruludur. Yapıtı; Reich'ın küğcüleri, Brooklyn. Filarmoni koro ve orkestrası Michale(Maykıl) Tilson Thomas yönetiminde seslendiriyorlar.

MÜZİK : Reich - Çöl Küğü (48'05")

1937 doğumlu Philipp Glass Baltimore'da doğmuş. Şikago Üniversitesi ile Juilliard Küğ Okulunda öğrenim görmüş. Daha sonra Paris'e giderek Nadia Boulanger'nin öğrencisi olmuş. Bu arada Hintli müzikçi sitar ustası Ravi Shankar'la karşılaşır. Hint müziğine ilgi duyar Shankar'la da çalışır.
Glass'dan sunacağımız ilk örnek, onun ilk yapıtlarından, dördül için yazmış olduğu "Company/(kampıni)Grup/Topluluk" adlı 1984'de yazmış olduğu parça. Gelecek izlencemizde sonraki yapıtlarından örnek vereceğiz. Company (kampıni)yi Kronos Dörtlüsü seslendiriyor.

MÜZİK : Glass – Company (7'53")

Çağlar ve Müzik - 92

Bölüm 92 / Orijinal Yayın Tarihi: 29 Ekim 2000

Sayın dinleyiciler; geçen hafta başlamış olduğumuz ABD'li bağdar Georg Crumb (Corc Kram)la ilgili izlencemizi bugün tamamlayacağız.
Crumb'dan dinleteceğimiz ilk yapıt, onun 1971 yılında balinalar üzerine yazmış olduğu "Vox Balanae/Balina Sesleri" olacak. Yapıtı Zizi Mueller flütüyle, Fred Sherry çellosuyla, James Gemmell piyanosuyla seslendiriyorlar.

MÜZİK : Crumb - Vox Balanae (20'13")

Crumb(Kram) 1979'da o yılın paskalyasını kutlamak için yalnız piyanoda çalınmak üzere Küçük Ardış/Suite'i yazmış. Yedi bölümcüklü ardış Ziyaret'le başlar, Çocuk İsa'ya Ninni ikinci parçadır. Üçüncüsü Çobanların Noel'i, dördüncüsü Tapınma, beşincisi Doğum Kırını/dansı, altıncısı Kutsal Geceye Övgü, sonuncusu Çanların Şenliği.
Yapıtı Lambert Orkis piyanoda seslendiriyor.

MÜZİK : Crumb - Küçük Ardış (14'58")

Üçüncü yapıtımız yine 1979'da yazılmış olan Apparition/ Görünme, Büyük ozan/Walt Whitman'ın başkan Lincoln'un öldürülmesiyle ilgili olarak yazmış olduğu şiir cönkü/metni oluşturuyor. Güçlendirilmiş piyano ve soprano için Yasıl Şarkılar ve seslendirmeler başlığını taşıyor. Altı şarkı ve arada araya giren üç kısa seslendirmeden oluşan yapıtı mezzo-soprano Jan DeGaetani (Can Dıgeytani) ile güçlendirilmiş piyanoda Gilbert Kalish (Cilbırt Kaliş) seslendiriyorlar.

MÜZİK : Crumb - Apparition (22'44")

Georg Crumb'dan sunacağımız son yapıt 1985 yılında yalkın flüt ve vurmalar için yazmış olduğu ldyl… Flütü Zizi Mueller, Vurmaçalgıları Gordon Gottlieb, Benjamin Herman, Stephen Paysen çalıyorlar.

MÜZİK : Crumb – Idyll (9'37")

Çağlar ve Müzik - 91

Bölüm 91 / Orijinal Yayın Tarihi: 22 Ekim 2000

Sayın dinleyiciler; bugünkü ve gelecek haftaki izlencemizde sizlere ABD'li bağdar George Crumb (Corc Kram)ı yapıtlarıyla tanıtmaya çalışacağız.
Crumb(Kram) 1929 yılında Doğu Virjiya'da Çarliston kentinde doğmuş. İllinois(İlinoy) Üniversitesinde küğ eğitimi görmüş. Daha sonra Almanya'ya giderek Berlin'de Boris Blacher'in öğrenciliğini yapmış. 1959'da doktorasını vermiş. 1965'de Pennsylvania(Pansilvanya) Üniversitesinde profesör olarak öğretim görevlisi olmuş. 1969'da ABD'de Pulitzer küğ ödülünü, 1971'de Paris'de her yıl yapılan Uluslararası Çağdaş Küğ Rostrum'unda birincilik ödülünü kazanmış. 1970 yılından başlayarak ünü tüm dünyada yaygınlaşmış, ABD'nin çağdaş küğ yaşamında başta gelen öncü bağdarlarından birisi olarak tanınır olmuş. Crumb(Kram)ın küğü temelde ezgisel ve ezgileri dengeserlik / tonalite sınırları içinde sayılır. Ne ki çoğu kez barok veya romantik bağdarlardan alıntıladığı ezgileri bir araya getirdiği•değişik ve değiştirimli uyumsal sesler içinde işittirir, böylece seçilmiş ezgi, kaynağının çok uzağında, çok ötesinde bir tınıya ve anlatıma ulaşır. Yapıtlarının pek çoğu ır/insan sesi için yazmıştır. Irı kullanışı çok titreşimli, zengin söyleyiş başkalaşımlarını içerir. Çoğu kez sözcüklerin hecelerini birbirinden ayırarak gergin tınılı, yinelemeli haykırışlar veya kaydırmalarla sözcüğün anlamını duyulana göre çoğaltır. Böylece temelinde, dengeser duran bu küğ, seslerin güçlendirici/yükselticiler aracılığıyla tüm selenleriyle birlikte duyulup yankılanmasının getirdiği katkı ses değiştirimleriyle bir tür gizemselliğe ulaşır.
Georg Crumb (Core Kram)ın yapıtlarından sunacağımız ilk örnek, 1968 yılında ünlü İspanyol ozanı Federico Garcia Lorca'nın şiirleri üzerine yazmış olduğu "Ölümden şarkılar, vızıltılar ve yansımalar" Bariton Sanford Sylvan, David Starobin'in elektrikli gitarı, Donald Palma'nın elektrikli kontrabası, Aleck Karisg'in elektrikli piyano veya çembalosu, Daniel Druckman ile Eric CharIston'un vurma çalgıları eşliğinde söylüyor.

MÜZİK : Crumb - Songs,Drones… (25'10")

Crumb'dan şimdi sunacağımız yapıt, "Kara Melekler" 1970'de Vietnam savaşının korkunçluğu, anlamsızlığı ve acısı üzerine Elektriksel aygıtlarla güçlendirilmiş Yaylı Çalgılar Dörtlüsü içindir. Birbirini izleyen üç bölümden oluşur. Gidiş – Yokoluş – Dönüş… Dörtlünün çalıcıları kendi çalgılarıyla birlikte yeri geldikçe vurma çalgılarını da kullanacaklardır. Crumb'un "Kara Melekler" başlığını taşıyan bu çok ünlü dörtlüsünü Brodsky Dörtlüsünden dinleyeceksiniz.

MÜZİK : Crumb - Kara Melekler (22'20")

Crumb'dan bugün dinleteceğimiz üçüncü yapıt; 1974 yılında 2 güçlendirilmiş piyano ve vurma çalgılar için yazmış olduğu Summer Evening (Samır İvning) Yaz Akşamı veya öteki adıyla Makrokosmos III başlıklı yapıtından üç parça olacak. Parça başlıkları şöyle: Gecesel Sesler - Başıboş Dolaşım - Gelipçatma.
Amplifikatörle güçlendirilmiş piyanoları Barbro Dahlman ile Ingrid Lindgren çalıyorlar. Vurma çalgıları ise Seppo Asikainen ile Rainer Kuisma seslendirecekler.

MÜZİK : Crumb - Makrokosmos III'den 1.2.3. parçalar. (26'08")

Çağlar ve Müzik - 90

Bölüm 90 / Orijinal Yayın Tarihi: 15 Ekim 2000

Sevgili dinleyiciler; bugün, Bulgar kökenli ABD'li bağdar Henri Lazarof'u tanıtatcağız. Lazarof 1932 yılında Sofya'da doğmuş. 1959'a kadar Sofya'da, Kudüs'te, Roma'da küğ eğitimini sürdürdü. 1959'da ABD'e yerleşerek Kaliforniya Üniversitesi Küğ Fakültesinde öğretim üyeliğine başladı. Çağdaş ABD küğünün araştırmacı bağdarlarındandır. 1962'de Viyola Konnçertosu, Monaco Uluslararası bağda yarışmasında birincilik ödülü almıştır. 1959'da Boston Sanat Şenliklerinde, 1966'da Milano La Scala yarışmasıda, 1969'da Koussevitzky yarışmasından da ödüller almış. Yapıtlarının küğsel dokusu günün geçerli gözde akımlarına uygunluk göstermesine karşın sert, katı ve kesin söyleyiş biçemiyle kendini ayırt ettirir. Yapıtlarının büyük çoğunluğu konçerto niteliği taşır. Bu nedenle de yazılışı olduğu kadar seslendirilişi de. çokca ustalık/hüner isteyen sayfalarla bollukla karşılaşılır. Tüm bu bilgece yazılmış sayfalarda -bize göre kimi kez bir gülümseyiş eksikliği, başıboşca ama candan bir yaklaşımın sıcaklığının bulunmayışı –azar azar kendini belli eder. Sık olmasa da kimi yapıtlarında bu sertliğini aşarak bir gülümseyiş estirdiği görülür.
Lazarof'dan ilk dinleteceğimiz yapıt; Canti/Şarkılar. Eşliksiz koro için Lazarof'un kendi yazdığı şiirler üzerine 1971'de yazılmış. Roger Wagner (Racır Wagner) Korosunu RaWgner yönetiyor.

MÜZİK: Lazarof - Canti (16'24")

İkinci yapıtımız 1972-1973 yıllarında yazılmış, yalkın trompet ve orkestra için Spectrum/Tayf başlıklı yapıt. Thomas Stevens trompet çalıyor, Lazarof yönetimindeki Utah Senfoni Orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK: Lazarof – Spectrum (13'53")

Üçüncü yapıtımız 1977'de yazmış olduğu üç bölümlü Orkestra Konçertosu. Baltimore Senfoni Orkestrasını yine Lazarof kendisi yönetiyor.

MÜZİK: Lazarof - Orkestra Konçertosu (20'33")

Lazarof'dan dinleteceğimiz son yapıt: Sertliğinin yumuşamış göründüğü bir yapıt olan 1973'de yazmış olduğu iki bölümlü Flüt Konçertosu. Flütü James Galway (Ceyms Gelvey) çalıyor. Lazarof yönetimindeki Londra Yeni Filarmoni Orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK: Lazarof - Flüt (18'32")

Çağlar ve Müzik - 89

Bölüm 89 / Orijinal Yayın Tarihi: 8 Ekim 2000

Sayın dinleyiciler; bugün sizlere tanıtmaya çalışacağımız ABD'li bağdar çağdaş küğ tarihi kitaplarında ya da Ansiklopedilerde adına hemen hemen hiç yer verilmemiş bir bağdar: 1927 yılında Şikago'da doğmuş olan John Downey (Con Dauney). Çağdaş küğ yazarlarının, küğbilimcilerin bu ada karşı neden bu ölçüde ilgisiz kalmış olduklarını biz açıklayabilecek durumda değiliz. Oysa küğsel etkilikler yönünden bir hayli de ödül almış olan bir bağdar. Şikago Küğ Koleji'nde eğitim görerek caz piyanoçaları oluyor. Kimi caz topluluklarında çalıyor. Vittorio Rieti ve Rudolph Ganz'dan eğitiminde yararlanmış. Sonra Fulbright Vakfı bursuyla Fransa'ya Paris'e gitmiş Ecole Normal'de, Paris Konservatuvarında, Sorbonne'da Honegger, Milhaud, Messiaen, Nadia Boulanger'den küğ, Jacques Chailley (Jak Şelli) ve Constantin-Brailliu (Konstantin Brailaiu)dan etnomüzikoloji, Vladimir Jankelevitch'den felsefe dersleri almış. Sonunda konservatuvarın bağdama bölümünü bağdama ödülünü kazanarak Sorbonne'u Onursal Doktorluk sanını alarak bitirmiş. ABD'e dönünce 1964'te Wisconsin-Milwaukee Üniversitesi Küğ Bölümü başkanlığına getirilmiş. Hiç bir -isme(izm)in ardında olmadığını belirten Downey'in yapıtlarında yer yer dengeserliğe gidecekmiş görünüşü veren yerlerle karmaşık bir polifoni çoğu kez bir birini izler ya da birlikte çok akıcı, renkli ve zengin bir uyum oluşturarak değişebilir parçalar olarak bir birlerini izlerler. Yapıtlarının hiç birinde bilinen biçimlere oturuşmuşluk yoktur. Sık sık kökenindeki caz tinini göstermekten geri kalmayan Downey'in yeni bir çığır açmak ardında koşmadığı kesindir. Ancak söylemek istediklerini kendisinin olan diri, çok renkli, çekici bir dille söylediği de kesindir. Çağdaş ABD'li bağdarlardan söz ederken Downey'den hiç söz etmeden geçmek çok haksızca bir davranış olur göründüğü için, kitaplarda kendisinden yeterince söz edilmese de; birkaç yapıtıyla olsun onu bizim küğsever dinleyicimize tanıtmayı uygun gördük. Yanılmadığımızı, ilgi toplayacağını umarız.
Downey'den dinleteceğimiz ilk yapıt:Yalkın Obua, Çembalo ve Yaylılar Orkestrası için 1987'de yazmış olduğu "Discourse/Söylev" - Obua:.Han de Vries, Çembalo: John Downey Londra Senfoni Orkestrasını Geoffrey Simon yönetiyor.

MÜZİK : Downey – Discourse (17'45")

Downey'den ikinci yapıtımız; Uzayın Ucu/The Edge of Space/Fagot ve Orkestra için Fantazi başlığını taşıyor.Fagotu Robert Thompson (Rabırt Tamson), Londra Senfoni Orkestrasını Geoffrey Simon yönetiyor.

MÜZİK : Downey - The Edge of Space (19'36")

Son yapıtımız yine 1987'de yazılmış Kontrabas ve Orkestra için Konçerto. Moderato e poco rubato / Larghetto / Allegretto / Finale buyurgulu dört bölümlü yapıtda kontrabası Gary Karr (Geri Kar) çalıyor. Geoffrey (Cofrey) Simon Londra Senfoni Orkestrasını yönetiyor.

MÜZİK : Downey - Kontrabas Konçertosu (31'22")

Çağlar ve Müzik - 88

Bölüm 88 / Orijinal Yayın Tarihi: 1 Ekim 2000

Sayın dinleyiciler;Bugün, ABD'nin çağdaş küğ tarihinde yer edinmiş iki bağdarı tanıtmaya çalışacağız. İlk tanıtacağımız bağdar aynı zamanda küğ/çoksesli müzik kuramcısı ve ABD'de ilk elektronsal küğ ve dizisel küğ yöntemiyle yapıtlar vermiş olan Milton Babitt.
10 Mayıs 1916'da Filadelfiya'da doğmuş. Matematik ve küğ eğitimi görmüş. 1938'de Princeton Üniversitesi Küğ, Fakültesinde öğretim üyeliğine başlamış.
Milton Babitt'den ilk dinleteceğimiz dizisel yöntemle yazılmış kısa bir piyano parçası: 1938'de yazmış olduğu "Playing of Time".
Piyanoyu Alan Feinberg çalıyor.

MÜZİK : Babitt - Playing of Time (3'01")

Şimdi dinleyeceğiniz piyano parçası,12 sese göre yazılmış bir Tango. Yazılışı 1984 yılı. Piyanoyu yine Alan Feinberg çalıyor.

MÜZİK : Babitt - It Takes Twelve .. Tango (2'31")

Babitt'den sunacağımız son parça; Yaylılar Orkestrası ve Teyp için 1967'de yazılmış olan "Correspendences (Körüspandıns)/Karşılıklılıklar". Şikago Senfoni Orkestrasını James Levine(Ceyms Livayn) yönetiyor.

MÜZİK : Babitt - Correspondences (10'06")

Şimdi tanıtacağımız bağdar; ABD'e sonradan gelip yerleşmiş Alman kökenli Lukas Fosso. 15 Ağustos 1922'de Berlin'de doğmuş. 1937'de ailece ABD'e göç edinceye değin Berlin ve. Paris konservatuvarlarında eğitim görmüş. ABD'e geldikten sonra Filadelfiya Curtis Enstitüsünde öğrenimini sürdürmüş. Son olarak Yale Üniversitesinde Paul Hindemith'le çalışmış.
Lukas Foss'dan sunacağımız ilk yapıt 1948'de yazmış olduğu Capriccio… Çelloyu Yehuda Hanani, piyanoyu Michell Levin (Mişel Löven) çalıyorlar.

MÜZİK : Foss - Capriccio (5'55")

İkinci örneğimiz 1967 yılında, yığınsal. küğ anlayışıyla yazılmış bir deneme: Non-Improvisation/Doğaçlamasız, Doğaçlama Dışı. Orgun tüm seslerine basılı olduğu süreğen-karmaşık havanın gerisinde Lukas Foss, piyanoda Bach seslendiriyor.
Bir klarinet ve çello inilti sesleri çıkarıyorlar. Tüm parçada olan bu. Ne ki yaratılan kaos karşısında Bach'ın yalın ezgiselliği hem şaşırtıcı, düşündürücü hem de umulmadık bir etkilenmeyi getiriyor.

MÜZİK : Foss - Non-Improvisation (10'00")

1972. yılında "Orpheus ve Euridice"yi yazmış Lukas Floss. Monteverdi'nin ünlü operası esin kaynağı olmuş. İki keman ve orkestra için olan bu yapıtı kemanlarda Yehudi Menuhin ile Eona Michell'den Lukas Foss yönetimindeki Brooklyn Filarmoni'den dinleyeceksiniz.

MÜZİK : Foss - Orpheo ve Euridice (21'.31")

Lukas Foss'dan sunacağımız son yapıt, dört bölümünün her biri bir Rönesans bağdarının ezgisine dayandırılmış, 1986'da yalkın/solo flüt ve orkestra için yazmış olduğu "Rönesans Konçertosu".
Flütü Carol Wincenc (Keril Hvaunsenk) çalıyor. Brooklyn Filarmoni Orkestrasını yine Lukas Foss yönetiyor.

MÜZİK : Foss - Rönesans Konçertosu (18'32")

Çağlar ve Müzik - 87

Bölüm 87 / Orijinal Yayın Tarihi: 24 Eylül 2000

Sayın Dinleyiciler; bugünkü izlencemize geçen hafta ilk bölümünü ve ikinci bölümünün baş kısmını vermiş olduğumuz, Leonard Bernstein (Lenırt Börnstin)in Kaddish adlı üçüncü senfonisinden kalan 2. bölümün yarısı ve üçüncü bölümünü sunuyoruz. Soprano Monserrat Caballé (Monsra Kabaye) konuşmacı Michael Wager (Maykıl Veycır), Viyana Gençler Korosu ve Leonard Bernstein (Lenırt Börnstin)in yönettiği İsrail Filarmoni Orkestrasından dinleyeceksiniz.

MÜZİK: Bernstein - 3. Senfoninin kalanı (diskte 3,4,5,6,7 numaralar ) (31'21")

Şimdi sunacağımız yapıt Bernstein'in Orkestra Konçertosu. Yapıt ikinci bir ad olarak Jübile (ellinci yılı kurlama) oyunları adını taşımaktadır. 1986-1989 yılları arasında yazılmıştır. İsrail Filarmoni Orkestrasını yine Bernstein yönetiyor.

MÜZİK: Bernstein - Oda Konçertosu (30'00")

Bernstein'den sunacağımız son dört şarkıyı, onun çok ünlü Batı Yakasının Öyküsü adlı küğlü oyunundan seçtik. 1. Perdeden Tony'nin söylediği "Maria" yine bu perdeden Tony ve Maria'nın birlikte söyledikleri "One Hand, One Hearth", ikinci perdeden "Somewhere" ve Anita ile Maria'nın birlikte söyledikleri "A Boy Like That" şarkılarını dinleyeceksiniz. Bernstein yönetimindeki orkestranın eşliğinde Tony'i tenor Jose Carreras, Maria'yı Kiri Te Kanawa, Anita'yı Tatiana Trojanos seslendirecekler. Somewhere'i ise Mailyn Horne seslendiriyor.

MÜZİK: Bernstein - Batı Yakasının. Öyküsü (diskte 10,14,21,24 numaralar) (13'21")

Çağlar ve Müzik - 86

Bölüm 86 / Orijinal Yayın Tarihi: 17 Eylül 2000

Sayın Dinleyiciler; bugün tanıtacağımız bağdar, orkestra yöneticisi, piyanoçalar, bağdar olarak ABD'nin adından en çok söz edilmiş bağdarlarından Leonard Bernstein (Lenırt Börstin).
1918'de Massachusetts'e bağlı Lawrence'de doğdu. 1935-1939 yılları arasında Harward'da Walter Piston, E.B.Hill'den öğrenim görd. Ardından Filadelfiya'daki Curtis (Körtis) Küğ Enstitüsüne girerek, Isabelle Vengerova'dan piyano,Fritz Reiner'den yöneticilik, Randall Thompson'dan orkestralama dersleri aldı. 1942'de Koussevitzky'e yardımcı oldu. 1943'de New York Filarmoni'ye yardımcı yönetken atandı. Bu orkestranın baş yönetkeni olan Bruno Walter'in birden rahatsızlanması nedeniyle kısa sürede hazırlanarak 14 Kasım'da hayli güç olan izlenceyi başarıyla. Yönetti. Bunun üzerine birçok büyük orkestraya konuk yönetken olarak çağrıldı. 1944'de Ocak ayında Pittsburgh orkestrasıyla sunduğu 1. senfonisi "Yeremya" ile "New York Küğ Eleştirmenleri Halka"sının ödülünü kazandı. İkinci Senfonisi 1949 yılı Nisan ayında kendisinin piyanoda yalkıcı olarak katılmasıyla Kouusevitzky yönetiminde Boston Senfoni orkestrasınca seslendirildi.
1957'de "Batı Yakasının Öyküsü" adlı Küğsel oyunu büyük başarı kazandı.
Bernstein (Börnstin) 1970'de New York Filarmoni'nin baş yönetkenliğinden ayrıldı. Bundan sonra çeşitli ülkelerde konuk yönetken olarak kendini gösterdiyse de çalışmalarının ağırlığını bağdamaya yönlendirdi. 14 Ekim 1990'da New York'da öldü'.
Bernstein' in (Börnstin) küğü iki yönlü gelişim gösterir: Sahne yapıtlarında genellikle caz küğünün kaynak oluşturduğu biraz yelincek küğ'e yönelen bir akıcılığı yeğlediği görülmesine karşın, çoğu kez şarkılarının ezgiIemesinde senfonisel küğü çağrıştıran; duyarlı, hünerli, yapısallığı elden bırakmadığı çarpıcı bir söyleyişi öne çıkardığı hemen kendini belli eder.
Senfonisel yapıtlarına gelince, bunların çoğunda İbrani ezgiselliğinin yanı sıra Bach'dan başlayarak, Mahler'e, Britten'e, Stravinski'ye hatta kimi yerde Schoenberg'e, Berg'e değinmeleri usa getiren güçlü bir seçkicilik anlatım parlaklığı ilgiyi diri tutar.
İki izlence ayırmış olduğumuz Bernstein (Börnstin) den sunacağımız ilk örnek, onun çok ilgi toplamış, beğenilmiş üç senfonisinden birincisi olacak. "Yeremya" başlığını da taşıyan birinci senfoni 1942'de yazılmış.
Mezzo soprano Christa Ludwig ve Bernstein(Börnstin)yönetimindeki İsrail Filarmoni Orkestrasından dinleyeceksiniz.

MÜZİK : Bernstein - 1. Senfoni (Yeremya) (28'34")

Bernstein (Bömstin)den dinleteceğimiz ikinci yapıt; adını "Kuşku veya Erinçsizlik Çağı" diye çevirebileceğimiz İkinci Senfoni. 1947-1949 yılları arasında yazılmış,ancak 1965'de yeniden gözden geçirilmiş. İki bölümlü olan yapıtta, yalkın piyanoyu Lukas Foss çalıyor. İsrail Filarmoni Orkestrasını Bernstein(Börnstin) yönetiyor.

MÜZİK : Bernstein – 2. Senfoni (27'16")

Şimdi sunmak istediğimiz yapıt, Bemstein'in "Kaddish/Takdis etme - Kutsama" adlı üçüncü senfonisi. Bize ayrılan sürenin yetmezliğini gözönünde bulundurarak Senfoninin ilk bölümü ile ikinci bölümün başlangıcını sunabileceğiz. İkinci bölümün kalan kısmıyla üçüncü bölümü gelecek izlencemizde vermeye çalışacağız. Üçüncü Senfoni 1963'de yazılmış. 1977'de gözden geçirilmiş. 3. Senfoni de soprano Monserrat Caballe(Monsera Kaaye) ile konuşmacı olarak Michael Wager (Maykıl Veycır) yer almakta, Viyana Gençler Korosu ve İsrail Filarmoni Orkestrasını Bernstein yönetmektedir.

MÜZİK: Bernstein - 3. Senfoni'den 1, bölüm ve 2. bölümün başı (13'48")

Bernstein'in "Takdis etme" adlı üçüncü senfonisinin ilk bölümü ile ikinci bölümün başlangıcını dinledik. İkinci bölümün kalan kısmıyla üçüncü bölümü gelecek programımızda vermeye çalışacağız.

Çağlar ve Müzik - 85

Bölüm 85 / Orijinal Yayın Tarihi: 10 Eylül 2000

Sayın Dinleyiciler; ABD'li bağdarlardan 1912 doğumlu olmasına karşın, tanınması, değerlendirilmesi ancak 1980'den sonra gerçekleşebilmiş; Conlon Nancarow (Kanlon Nankarov)dan söz edecek, yapıtlarından örnekler sunacağız. Nancarow 1929-1932 yılları arasında Cincinnati (Sinsinnati) konservatuvarında eğitim gördü. Caz trompetçisi oldu. Sonra Nicolas Slonimsky,Walter Piston, Roger Sessiions (Racır Sessinş)la çalıştı, eğitimini sürdürdü. İspanya iç savaşı başlayınca, 1937'de İspanya'ya gitti. Cumhuriyetçilerin safında yer alarak 1939'akadar İspanya'da kaldı. Dönüşünde, ABD'de "mac carthy"ciliğin etkisiyle solculara zorluk çıkarıldığı, kendisinin de sorgulanarak sürekli gözetim altında tutulacağını anlayınca ABD'de yaşamaktan vazgeçip Meksika'ya gitti, Meksiko'ya yerleşti. Bütün küğsel tasarımlarını Meksiko'da yalnızlık, bir anlamda gizlilik/bilinmezlik içinde gerçekleşti. Yazdığı, amaçladığı küğ, gerek girdisel/kontrapuntal, gerekse tartımsal/ritmik yönden öylesine karmaşık, çoğu kez olanak dışı gibi görünen bir hızı gerektiriyordu ki, bu küğün çalgılarca seslendirilmesi düşünülemezdi çok yerde. Bu nedenle Nancarow ayrımlılık gösteren bu tür yapıtlarını "piyanola"da denilen "mekanik piyano" için hazırladı. 1980'den sonra, Çağdaş Küğ Şenlikleri'nde adından söz edilir, yapıtlarından örnekler sunulur olmakla, tanınması, değerinin saptanması gerçekleşmiş oldu. Conlon Nancarow.(Kanlon Nankarov)dan sunacağımız ilk yapıt, erken döneminde 1935 yılında piyano için yazmış olduğu "Prelude" olacak. Piyanoyu Alan Feinberg çalıyor.

MÜZİK : Nancarow – Prelude (1'18")

Sunacağımız ikinci yapıt Nancarow'un 1945 yılında yaylılar dörtlüsü için yazmış olduğu Yaylılar Dördülü, Arditti dörtlüsü seslendiriyor;

MÜZİK :Nancarow-Dördül N.1 (10'55")

Sırada Nancarow'un piyanola-mekanik piyano için yazdığı pek çok çalışma/etüd'den örnekler var. 3 cilt çalışmadan 1., 4. cilt çalışmadan 9. ve 17., 5. Cilt çalışmadan 42, 45a, b, c, 48. çalışmanın a,b ve c biçimleri, 49. çalışmanın yine a, b, c biçimlerini sunacağız. Bu, çalışmaların hepsi Nancarow'un piyanolasında seslendirilmiş olup, son 3 çalışma olan 5. ciltten 49 a, b, c başlıklı çalışmalar, Nancarow"un "Piyanola ve Orkestra için" yazmış olduğu "Konçerto"dan özetlenmiştir.

MÜZİK : Nancarow - Çalışmalar (2'30" – 4'20" – 1'28" – 51'05" – 59'23")

Çağlar ve Müzik - 84

Bölüm 84 / Orijinal Yayın Tarihi: 3 Eylül 2000

Sayın Dinleyiciler, bugünkü izlencemizde ABD'nde küğsel özgürlük, bağımsızlık tutkunu iki bağdardan söz edeceğiz. Bunlar: 1912-1992 tarihleri arasında yaşamış olan John Cage ile 1926-1987 tarihleri arasında yaşamış olan Morton Feldman olacak.
John Cage Los Angeles'de doğdu. İlk küğ eğitimini memleketinde aldı, sonra Paris'e giderek piyano eğitimini ilerletmeye yöneldi. ABD'e dönünce Arnold Schönberg, Edgar Varése, Henry Cowell gibi öncü, ilerici bağdarların yanında çalıştı. Kendisi de yenilik arayışındaydı. Bunu ilkin yalnız vurma çalgılar için kırın/dans-bale küğü olarak yazdığı bir yapıtında gerçekleştirdi. Hazırlanmış piyano deyimi onundur, ilk uygulayıcısıdır. Piyanodan değişik tınılar elde etmek uğruna, piyanonun telleri arasına veya üzerine değişik nesneler sokarak, oturtarak alışılmışın dışında bir piyano çalışı gözetti. Bundan başka küğü kalıplardan kurtarmak uğruna, her çalınışta değişik bir sonuç alınabilecek yönde "Açık Biçim/Dekgeliş-tesadüf Küğü"nün kesin uygulayıcısı oldu. Grafik notalama yöntemini uyguladı. Duyulabilen her türlü sesin, bütün gürültülerin bile sessizlik gibi küğün bir ögesi olabileceğini savundu. Savunularını iki kitapta açıkladı. Küğe getirdiği yenilikler nedeniyle Gugenheim Vakfı ile Ulusal Sanat Akademisince ödüllendirildi. İlerici çalışmalarıyla tanınan birçok öğrenci yetiştirdi.
Çağdaş Alman küğünde Karlheinz Stockhausen üzerine konuşurken söylemiş olduğumuz sözleri, Cage için de sakıncasız bir kez daha yineleyebiliriz: "Küğü bilinen kalıpları içinde hep duygusal yönden algılamak alışkanlığından sıyrılamayacak durumdaysanız, bu küğ size "saçma","sıkıcı" ya da "gereksiz" gelebilir.
Ya da bir gerçek olarak şunu belirtebiliriz: İlerici, öncü, çığır açıcı bağdarların büyük bölümünde olduğunca, küğün dilini, yapısını değiştirmeyi amaç edinmiş bu tür bağdarlar küğ tarihi açısından önemleriyle ters orantılı olarak dinleyicisi kıt bağdarlardır.
Cage'in küğüne örnek olarak ilkin, 1940 yılında Syvilla Fort'un kırınması/dans etmesi için "hazırlanmış Piyano"ya göre yazmış olduğu "Bacchanale"ı sunuyoruz. Piyanoyu Alan Feinberg çalıyor.

KÜĞ: Cage – Bacchanale (8'55")

Cage'in 1950 yılında yaylı dörtlüsü için yazmış olduğu "Dört Bölümlü Dördül"ü La Salle dörtlüsünün seslendirmesiyle sunuyoruz.

KÜĞ: Cage – Dördül (21'.20")

Cage'den sunacağımız son yapıt 1961 yılında orkestra için yazmış olduğu "Atlas eclipticalis" olacak. Şikago Senfoni Orkestrasını James Levine (Ceyms Livayn) yönetiyor.

KÜĞ: Cage – Atlas eclipticalis (14'19")

Morton Feldman 1926'da New York'da doğdu Stefan Wolpe ve Wallingford Riegger'dan ders aldı. 1950 yılı ve sonrasında Cage'le ortak çalışmalar yaptı. New York'lu ressamlarla olan dostluğu sonucu geleneksel notalamayı grafik yazıma dönüştürdü. 1987'de Buffalo'da öldü. Feldman'dan sunacağımız ilk yapıt 1976 yılında, obua, trompet, piyano, keman, çello ve kontrbas için yazmış olduğu "Routine Investigations/ Alışılmış Araştırmalar". Ensemble Recherche/ Araştırma Topluluğu seslendiriyor.

KÜĞ: Feldman – Routine Investigations (7'25")

Feldman'dan sunacağımız son örnek yine Ensemble Recherche (Ansamble Röşerş)in seslendirdiği 1970 yılında yazılmış "The Viola in my life I / Yaşamımdaki Viyola" olacak. Yapıt yalkın/solo viyola, flüt, vurma çalgılar, piyano, keman ve çello için yazılmıştır.

KÜĞ: Feldman – The viola in my life I (11'47")

Çağlar ve Müzik - 83

Bölüm 83 / Orijinal Yayın Tarihi: 27 Ağustos 2000

Sayın dinleyiciler, bugünkü izlencemizde "Yeni Klasikçilik" akımı içinde yer alabilecekleri kesin iki ABD'li bağdardan söz edecek, yapıtlarından örnekler sunacağız. Bunlardan birincisi 1910-1981 yılları arasında yaşamış olan Samuel Barber, ikincisi Barber'ın sağlığında çok yakın arkadaşlık kurmuş olduğu İtalyan kökenli. 1911 doğumlu Gian Carlo Menottti.
Samuel Barber çok erken küğsel yeteneğini belirtmiştir. 1924-1932 yılları arasında Filadelfiya'daki Curtis Küğ Enstitüsü'nde eğitim gördü.
Yapıtlarında duygunluğu/lirizmi hep önde tuttu. Çoğu yapıtlarında romantizme yakınlığı belli olur. Amerikan küğünün bu ılımlı ve duygulu bağdarı Yaylılar Dördülü'nün Adagio bölümüyle tanınır en çok. 1939'da yazmış olduğu, 1948'de yeniden gözden geçirdiği Keman Konçertosu, Barber'in küğünün tüm özelliklerini yansıtacak niteliktedir.
Barber'ın Keman Konçertosu'nu André Previn yönetimindeki Londra Senfoni Orkestrası Gil Shaham'ın kemanından dinleyeceksiniz. Klasik konçerto biçimine uygun olarak; Allegro, Andante, Presto buyurgulu üç bölümden oluşmaktadır Barber'ın konçertosu.

MÜZİK : Barber - Keman Konçertosu (23'00")

Barber, opera ve bale küğleriyle de tanınmış ve tutulmuştur. 1946'da yazdığı "Medea" bale küğünden çıkarılmış ardışı/suite'i örnek olarak sunuyoruz. Howard Hanson yönetimindeki Eastman-Rochester orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK : Barber – Medea (25'00")

Gian Carlo Menotti 1911 yılında İtalya'da doğmuştur. Annesinden piyano dersleri alarak küğe başladı. Metropolitan operasının İtalyan asıllı orkestra yönetmeni Tulio Serafin'in sağladığı bir bursla 1928'de ailesiyle birlikte ABD'ye göç etti. Ailece ABD'ye yerleştiler. 1935 yılında "Ameliya Baloya Gidiyor" operasıyla başarıya ulaştı. İtalyan operasının "verismo/gerçekçi" anlayışı içinde çağdaş küğün anlatım değişkenliklerinden de yararlandığı operalar yazdı. Medyum, Telefon, Konsolos, Amahl ve Gece Ziyaretçileri operalarıyla başarısını perçinledi.
Menoti'nin küğüne örnek olarak 1944'de yazmış olduğu "Sebastien" balesinin ardışını, Andrew Schenck (Andrev Şenk) yönetimindeki Yeni Zelanda Senfoni Orkestrası'ndan dinleyeceksiniz.

MÜZİK : Menotti – Sebastien (24'23")

Çağlar ve Müzik - 82

Bölüm 82 / Orijinal Yayın Tarihi: 20 Ağustos 2000

Sayın dinleyiciler; bugünkü izlencemizi ABD'li bağdar Elliott Carter'e ayırmış bulunuyoruz. Carter 1908 yılında New York'ta doğdu. Küğe karşı istekli, ilgili olmakla birlikte Harward Üniversitesinde İngiliz Dili ve Yazını üzerine öğrenim gördü. Daha sonra bu üniversitenin Küğ bölümüne geçti. Walter Piston'un öğrencisi oldu. Daha başlangıçta Ives, Schönberg, Stravinski, Hihdemith, Varese gibi öncü bağdarlar ilgisini çekiyordu. 1932-1935 yılları içinde yetişme dönemindeki çoğu ABD'li bağdar gibi Paris'e giderek Nadia Boulanger'nin öğrencisi oldu. ABD'e dönünce 1935-1940 yılları içinde "Ballet Caravan"ın küğ yönetmenliğini yaptı. 1934'de yazdığı "Pocohontas" balesi başlangıç döneminin yapıtıdır. Yapıtlarında giderek girdi/kontrapunt karmaşıklığıyla birlikte çok tartımlı değişkenlikleri öne çıkarır oldu. 1961'de "Piyano, Çembalo ve İki Oda Orkestrası için İkili Konçerto"yu yazdı. Yapıtı izleyen ve dinleyen Stravinski'nin "Bu bir başyapıttır" sözüyle yapıtı değerlendirmesi dikkatleri iyice Carter'ın üzerine topladı; Giderek ABD'nin en önemli öncü bağdarlarından birisi olarak olumsandı.
Carter'den dinleteceğimiz ilk yapıt, 1964-1965 yılları içinde yazmış olduğu Piyano Konçertosu olacak.
Alışılmışın dışında yalnız iki bölümlü olan yapıtın sunacağımız kaydında, Michael Gielen (Mihael Gielen) yönetimindeki Südwastfunks (SWF) orkestrasının eşliğinde piyanoyu Ursula Oppens çalmaktadır.

MÜZİK: Carter - Piyano Konçertosu (22'23")

Sunacağımız ikinci yapıt, Carter'ın 1986-87 yıllarında yazdığı Obva Konçertosu. Pierre Boulez'in yönettiği Ensemble Intercontamporaine'in eşliğinde obvayı Heinz Holliger çalıyor.

MÜZİK: Carter - Obva Konçertosu (19'47")

Carter'den dinleteceğimiz üçüncü yapıt, üç bölümlü olan "Orkestra İçin Üç Fırsat" başlıklı. 1986-1989 yılları içinde yazılmış. Güneybatı Senfoni Orkestrasını Michael Gielen yönetiyor

MÜZİK: Carter - Orkestra İçin Üç Fırsat (17'00")

Bugün 92 yaşında bulunan Carter'den dinleteceğimiz son yapıt, 1996 yılında 88 yaşındayken yazmış olduğu birbirine bağlı yedi bölümcüklü, Klarinet Konçertosundan 4, 5, 6, 7. bölümler olacak.
Klarineti Michael Collins (Maykıl Kolins) çalıyor. Londra Sinfonietta'yı Olivier Knussen (Olivye Knusen) yönetiyor.

MÜZİK: Carter –Klarinet Konçertosu 4. 5. 6. 7. Böl. (10'36")

Çağlar ve Müzik - 81

Bölüm 81 / Orijinal Yayın Tarihi: 13 Ağustos 2000

Sayın Dinleyiciler, bugün sizlere tanıtacağımız ABD'li bağdar George Antheil (Corc Anteyl) 1900 yılında New Jersey'de Trenton'da doğmuş, Altı yaşında piyano öğrenimine başlamış. Bağdarlık için New York'a giderek Ernest Bloch'dan ders almıştır. 1922'de Avrupa gezisine çıktı. Berlin'de Paris'te dinletiler verdi. 1927'de yurduna döndü. Başarılı bir piyanoçalardı. Avrupa'da bulunduğu sırada kendisine ün kazandırmış olan yapıtlarının büyük bölümünü ortaya koyduğu gibi bunları seslendirdi. O dönemde hemen hepsi de Paris'te bulunan ünlü sanatçılar; Ezra. Pound (Ezra Pavnd), James Joyce (Ceyms Coys), Ernest Hemingway (Ernest Hemingvey), Man Ray, Picabia, Picasso, Fernand Léger, Yeats, Cocteau, Gertrude Stein (Gertrüd Ştayn)ın ilgisini çekti ve hepsinden destek gördü. Bu ilk dönem yapıtlarında Antheil açıkça Stravinski etkinliği taşır ama kuruluşları, uyumsal yapılarındaki ve tınısal değişkenlikler bakımından gösterdikleri, sertlik, sürekli tartımsal değişimleriyle ilerici, öncül özellikler gösterirler. Ses çıkaran her nesnenin küğ yapıtında kullanılabileceği düşüncesinden yola çıkarak yazmış olduğu Ballet Mécanique yapıtında uçak pervanesi, kapı zili, otomobil kornası kullandı. 1926'da Paris'te, 1927'de New York'taki seslendirilişleri başarılı olmadı. Ne ki o dönemde bu ilgi görmeyiş Antheil'in en çok sözü edilen yapıtının Ballet Mécanique olmasını, asıl ününün de bu yapıta bağlanmasını önleyememiştir.
Antheil 1939'da Holywood'a yerleşti. Yapıtlarının öncü niteliği de yitip gitti. Filimler için küğ yazdı. Bu son dönem yapıtlarında genelde yeniklasikciliği benimsemiş olarak kimi zaman izlenimci kimi yerde romantik bir söylemi dile getirdi. Ne ki bu yapıtlarının hiç biri Stravinski ve caz etkileriyle donanımlı ilk dönem yapıtlarındaki canlı atak yapıya ve öneme ulaşamadı. 12 Şubat 1959'da New York'da öldüğünde, hâlâ ilk yapıtlarına dayanılarak yapılan bir değerlendirme ile "Amerikan Küğünün Yaramaz Çocuğu" olarak tanımlanıyordu.
Antheil'den ilk dinleteceğimiz yapıt 1923 yılında yazmış olduğu dört bölümlü olan Birinci Keman-Piyano Sonatı. Keman: Vera Beths, Piyano: Reinbert de Leeuw

MÜZİK: Antheil - Sonat No.1 (23'16")

İkinci Keman-Piyano Sonatı da yine 1923 yılının ürünüdür. Tek bölümlü olan bu ikinci sonatı da Beths - de Leeuw (Leüv) ikilisi seslendiriyor.

MÜZİK: Antheil - 2. Keman Piyano Sonatı (7'23")

Şimdi dinleyeceğiniz yapıt ünlü Ballet Mécanique. Yapıt 1926'da yazılmıştır ilk biçiminde 16 onaltı piyanola (mekanik piyano) kullanılmıştır. 1952-53 yılları içinde Antheil yapıtını elden geçirmiş dört piyano ve vurma çalgılar için yeniden düzenlemiştir. Dinleyeceğiniz kayıt bu son biçime göre yapılmıştır. Çağdaş Topluluk/Ensemble Moderne üyelerince seslendirilmiştir.

MÜZİK: Antheil - Ballet Mécanique (14'22")

Şimdi Antheil'in 1923-1925 yılları arasında yazdığı, 1955 yılında gözden geçirdiği "Bir Caz Senfonisi"ni sunuyoruz. Yine Ensemble Modern seslendiriyor.

MÜZİK: Antheil - Bir Caz Senfonisi (6'32")

Antheil'den son dinleteceğimiz yapıt, ünlü İrlandalı ozan Yeats'ın (Yits) şiiri üzerine 1934'te yazmış olduğu, bariton ve orkestra için "Dalgaların Savaşımı".
Bariton Martin Hill, Ensemble Modern eşliğinde söylüyor.

MÜZİK: Antheil - Dalgaların Savaşımı (14'28")

Çağlar ve Müzik - 80

Bölüm 80 / Orijinal Yayın Tarihi: 6 Ağustos 2000

Sayın dinleyiciler; Aaron Copland, yirminci yüzyıl başlarında ABD'de çağdaş küğün tutulması, gelişmesi ve anlaşılması için çaba göstermiş, sırasında savaşım vermiş bağdarlar kuşağının en tanınmış, en etkin olabilmişlerinden birisidir. 1900 yılının 14 Kasımında Brooklyn'de doğmuş, 1990 yılında 10 Aralıkta New York'da ölmüştür. Musevi kökenli bir ailenin çocuğudur. İlk piyano derslerini ablasından almış daha sonra, Victor Wittgenstein ile Clarance Adler'in öğrencisi olmuş, 19 yaşındayken yazdığı ilk piyano parçası "Kedi ile Fare"de Debussy'nin etkisi altında bulunduğunu göstermiş, 1921'de Fransa' ya giderek Nadia Boulanger'nin ilk Amerika'lı öğrencisi olmuştur. Ülkesine döndükten sonra bağdar, öğretmen, yazar ve konferansçı olarak büyük bir çaba içine girdi. 1928-1931 yılları arasında çağdaş ABD'li bağdarların yapıtlarının seslendirilmesi ve tanıtılması yönünde, ilerici ABD'li bağdar Roger Session (Racır Sessşıns) ile birlikte ortak dinletiler düzenledi. Bu amaçla makaleler, eleştiriler ve kitaplar yazdı.
Copland'ın ilk yapıtlarında yerellik olarak cazın etkisi görülür. Bir yandan da Stravinski'nin sert tartısallığının izleri belli olur. Copland 1940'dan sonra verdiği yapıtlarında uyumda biraz daha karmaşık ve anlatımda daha soyut olmaya yönelmiş, bundan da öte dizisel yazıyı diyatonik diziyle uyuşturma/kaynaştırma eğilimi gösterir olmuştur.
Copland'dan ilk dinleteceğimiz yapıt, ününün yaygınlaşmasını sağlayan 1926'da yazmış olduğu piyano konçertosu Melbourne Senfoni Orkestrasını John Hopkins yönetiyor. Piyanoyu Gillian Lin çalıyor.

MÜZİK: COPLAND - Piyano Konçertosu (17'05")

Sunacağımız ikinci yapıt bale küğü: Billy the Kid/ Çocuk Billy Copland bu yapıtını 1938'de yazmış. Antal Dorati yönetimindeki. Minneapolis Senfoni Orkestrasından dinleyeceksiniz.

MÜZİK: COPLAND - Billy The Kid (33'53")

Copland'dan sunacağımız son örnek, 1947-1948 yılları içinde yazdığı klarinet konçertosu. Klarineti Richard Stolzman (Riçard Stolzman) çalıyor. Michael Tilson Thomas (Maykıl Tilson Tomas) yönetimindeki Londra Senfoni. Orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK: COPLAND - Klarinet Konçertosu (16'43")

Copland'ın Klarinet Konçertosunu dinledik. Klarineti Richard Stolzman (Riçard Stolzman) çaldı. Sanatçıya Michael Tilson Thomas (Maykıl Tilson Tomas) yönetimindeki Londra Senfoni Orkestrası eşlik etti.

Çağlar ve Müzik - 79

Bölüm 79 / Orijinal Yayın Tarihi: 30 Temmuz 2000

Sayın dinleyiciler; bugünkü izlencemizde, cazla ciddi evrensel küğü çok başarılı biçimde kaynaştırmakla, Amerikan küğünde uzun yıllar süren bir beklentiyi gerçekleştirmiş olan, 1898-1937 yılları arasında yaşamış olan George Gershwin(Corç Gerşvin)i örneklerle tanıtmaya çalışacağız.
Rusya'dan Amerika Birleşik Devletlerine göçmüş yahudi kökenli bir ailenin çocuğu olan George Gershwin erken yaşta küğsel anıklık göstermesine karşın, düzenli bir küğ, eğitimi görmedi. Aralıklı olarak aldığı piyano ve uyum/armoni derslerinden edindiği bilgilerin ötesinde kendi kendini yetiştirmiştir. 16 yaşındayken ilk şarkılarını yazmaya başladı. On dokuz yaşındayken yazdığı bir şarkının notası bir milyon, plağı iki milyonun üstünde satınca büyük bir üne kavuştu. Ancak Gershwin'in yelincek küğün ötesinde ciddi küğ alanında önemli bağdarlar arasında yer alması, adının geçer oluşu 1924'te yazıp ilk seslendirilişinde piyano partisini kendisinin çalmış olduğu "Mavi Rapsodi" ile olmuştur.
Gershwin'in bu çok ünlü yapıtını Eugen Ormandy yönetimindeki Filadelfiya orkestrasının eşliğinde Oscar Levant'ın piyanosundan dinliyoruz.

MÜZİK: Gershwin - Mavi Rapsodi (12'48")

Gershwin, cazdan esinli senfonisel yapıtlar ortaya koyma isteğini bu başarısından sonra da sürdürdü. 1915 yılında, büyük Fa dengeserli tek piyano konçertosunu yazdı ve ilk seslendirilişinde piyanoyu yine kendisi çaldı. Ünü, bağdar olarak kendisini hep yetiştirmek isteğini önlememişti. Bir yandan yeni yapıtlar ortaya koyarken bir yandan da ilerici Amerikalı bağdarlar Henry Cowel ve Wallingford Riegger'den girdi/kontrapunt dersleri aldı, öğrendiklerini yapıtlarında, özellikle ünlü, tek operası Porgy ve Bess'te uyguladı da…
Gershwin piyano için çok az yapıt yazmıştır. Bu az sayıdaki piyano parçaları içinde en tanınan ve en çok seslendirileni 1926 yılında yazmış olduğu "Üç Onçalın/3 Prelüd"dür.
Şimdi, önce, üç bölümü; Allegro/Andante con moto/Allegro con brio buyurgulu "Piyano Konçertosu"nu André Kostelanetz'in yönettiği New York Filarmoni eşliğinde Oscar Levant'ın piyanosundan dinleyeceksiniz.

MÜZİK: Gershwin - Piyano Konçertosu (30'50")

Şimdi de yine Oscar Levant'ın piyanosundan "Üç Onçalın"ı sunuyoruz.

MÜZİK : Gershwin - 3 Onçalın (5'33")

Gershwin'in 1934-1935 yılları arasında bağdamış olduğu tek operası "Porgy ile Bess" ilk olarak 1936'da Boston'da oynandığında başarı kazanamadı. Eleştirmenler bu konusuyla ve şarkıcılarıyla "zenci"leri önde tutan operayı tutmadılar, çok kötülediler. 11 Temmuz 1937 günü Gershwin 39 yaşındayken beyin uru nedeniyle Kaliforniya'da öldükten sonra yapıtlarına ilgi daha da arttı. Porgy ve Bess 1943 yılında yeniden sahneye koyuldu. Bu kez başarı öylesine büyük oldu ki, kısa sürede bütün önemli sahnelerde yer almaya başladı. Türkiye'de bu operanın ilk oynanışı 1968 yılında Ankara Deviet Opesında yapılmıştır.
Gershwin'den son örnek olarak, Porgy ve Bess Operasından: Giriş küğü, Klara'nın şarkısı "Summtime", Serena'nın Porgy'nin öldürdüğü kocası için ağıt şarkısı ve Sportine-Life'ın şarkısını sunacağız. Klara ve Serena'nın şarkılarını Roberta Alexander, Sportin'Life'ın şarkısını Simon Estes söylüyor.
Berlin Radyosu koro ve orkestrasını Leonard Slatkin yönetiyor.

MÜZİK : Gershwin - Porgy ile Bess'ten parçalar (U8'46)

Çağlar ve Müzik - 78

Bölüm 78 / Orijinal Yayın Tarihi: 23 Temmuz 2000

Sayın dinleyiciler; A.B.D.de evrensel boyutlar içinde önemli ilk bağdar olan Charles Ives'dan geçen izlencemizde söz etmiş, yapıtlarından örnek de vermiştik. Ives'in doğum yılı olan 1874 yılından sonra doğmuş olup da ABD küğünün gelişiminde yer almış bağdarların 1900 doğum yılına kadar olanlarının en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:
Carl Ruggles (1876-1971) / Wallingford Riegger (1885-1961) / Walter Piston (1894-1976) / Virgil Thomson (1896-1989) / Roger Sessions (1896-1985) / Henry Cowell (1897-1965) / Ray Harris (1898-1979) / George Gershwin (1898-1937)
Bu izlencemizde doğum tarihlerine göre sıraladığımız bağdarlardan yalnız üçü; Virgil Thompson, Roger Sessions (Racır Sesşıns) ve Henry Cowell üzerinde çok kısa olarak duracak ve yapıtlarından örnek vermeye çalışacağız.
1896-1989 yılları arasında yaşamış olan Virgil Thompson Harvard Üniversitesinde eğitim gördü. Sonra Paris'e giderek Nadia Boulanger'nin öğrencisi oldu. Fransız Altıları ile ilişkisi oldu. Onlar gibi Eric Satie'nin görüşlerinin etkisinde kaldı. Amerika'ya döndükten sonra hem öğretmenlik hem küğ eleştirmenliği yaptı. Küğ üzerine kitaplar yazıp yayınladı. Yapıtları genelde "Yeni Klasikcilik" akımı içinde Satie'de görülen yalınlama ve mizah anlayışı içinde görünürler. Bir İlahi Ezgisi Üzerine Senfoni adlı yapıtını 1928 yılında yazmıştır. Giriş ve Allegro, Andante Cantabile Allegretto, Allegro buyurgulu dört bölümden oluşur. Dinleteceğimiz bu yapıtı Eastman-Rochester (Istmın Roçester) orkestrasından dinleyeceksiniz. Yönetici: Howard Hanson.

MÜZİK: Virgil Thomson - Symphony on a Hymne Tune (20'20")

Roger Sessions (Racır Sesşıns) New York'a bağlı Brooklyn'de 1896'da doğdu. Yale'de (Yeyl'de) Horatio Parker, New York'da Ernest Bloch'dan ders aldı.
Cleveland konservatuvarında Bloch'un yardımcılığını da yaptı. 1925-1933 yılları arasında Avrupa'da yaşadı. Dönünce Aaron Copland'la birlikte Çağdaş Küğün tanınması, anlaşılması ve tutulması için dinletiler düzenledi, bağdama dersleri verdi. Küğün ekinsel/kültürel ve eğitsel yanıyla ilgili kitaplar yayınladı. Küğünde dış görünüşü bakımından eski biçimlere bağlıymış gibi durursa da, içerik bakımından anlatım diriliği ve tartısal özgürlükleri yeğlemesi açısından ilerici ve özgün olmayı başarmıştır. 16 Mart 1985'de New Jersey'de ölmüştür.
Leonid Andreyev'in "Kara Maskeler" adlı oyunu için 1923 yılında yazmış olduğu Orkestra Ardışı'nı yine Eastman-Rochester Orkestrasından Howard Hanson yönetiminde dinleyeceksiniz.

MÜZİK: Roger Sessions - The Black Maskers

Henry Cowell 1897'de Kaliforniya'da bulunan Menlo Park'ta doğdu. Badarlığa küğ eğitimi görmeden 14 yaşlarında edindiği bir piyano üzerinde denemeler yaparak başladı. 1914 yılnda Kaliforniya Üniversitesinde Charles Seeger'in öğrencisi oldu. 1916-1918 yılları arasında New York Üniversitesinde öğrenciliğini sürdürdü. Avrup küğünü incelemek için Avrupa'ya giderek bir süre Berlin'de yaşadı. Bu arada, Doğu küğleriyle de ilgilenmeye başladı. Küğdeki yenilik arayışlarının kuramsal yanını belirten bir kitap yayınladı. 1927'de New York'ta "Yeni Küğ Yayınevi"ni kurdu ve yönetti. Değişik üniversitelere bağlı konservatuarlarda dersler verdi. Hep yenilik, yenileşme ardında koştu. Ives ve Ruggles gibi ilerici, yenilikçi bağdarları destekledi, tanıtmaya çalıştı. Piyanoda salkımses tekniğinin ilk uygulayıcısı, yine piyanoda tuşlara basarak değil, teller üzerinde değişik vuruş veya çekişlere göre çalmanın da ilk uygulayıcısı oldu. 1965'te New York'da öldü.
Cowell'den ilk dinleteceğimiz yapıt 1924 yılında yazdığı Üç çalgı için Dört Düzenleme. Phoenix Üçlüsünden dinleyeceksiniz.

MÜZİK: Henry Cowell - Four Combination for Three Instruments (6'48")

Cowell'den dinleteceğimiz son yapıt, 1950 yılında yazılmış olan "İlahi ve Fügsel Hava N.9" Bu yapıtta çelloyu Sarah Fiene, piyanoyu Josephine Gandolfi çalıyor.

MÜZİK: Cowell - Hymn and Fuguing Tune No.9 (5'46")

İzlencemizin son yapıtı yine Cowell'in. Dört bölümlü olan İran Havaları Takımı/Persian Set 1956'da yazılmış. Manhattan Oda Orkestrasını Richard Auldon Clark yönetiyor.

MÜZİK: Henry Cowell - Persian Set (15'48")

Çağlar ve Müzik - 77

Bölüm 77 / Orijinal Yayın Tarihi: 16 Temmuz 2000

Sayın dinleyiciler, Birleşik Amerika Devletlerinde evrensel alanda sözü edilmeye değer küğsel yaratımların, Avrupa'ya göre geç, ancak yirminci yüzyılın başlarında 1900'den sonra ortaya çıkmaya başladığını söyleyebiliriz. Evrensel ölçüler içinde önemli ilk Amerikalı bağdarın 1814-1954 yılları arasında, yaşamış olan Charles Ives olduğu görülmektedir. Ne ki Ives'in yapıtlarının önemsenerek seslendirilmesi çok büyük gecikmeyle gerçekleşebilmiş olduğundan sonraki kuşağın yetişmesine etkisi oldukça sınırlı kalmıştır.
Ives'ın önemi; Avrupa küğünden bağımsız, özgürlükçü, araştırmacı Amerikan tinini yansıtan bağdar olması kadar, küğün teknik, yapısal gelişim ve değişimini gerçekleştirmiş olmasındandır. Ne ki küğde yaptığı tüm atılımlar, yenilemeler, devrimler uzun yıllar bilinmeden kalmıştır.
Charles İves, ilk küğ eğitimini, deneysel küğ çalışmalarından hoşlanan bando yönetmeni olan babasından almıştır. Baba Ives, bandoyu ikiye üçe böler, her birini ayrı bir sokaktan kentin ortasında bulunan alana doğru yürütürken her birinin ayrı bir yapıt çalmasını isteyerek, giderek güçlenen seslerin karışımından doğan karmaşık hem de değişken küğün getirisini algılamaktan hoşlanırmış. Bu deneysel yaratı araştırısı Charles Ives'in ilk yapıtından son yapıtına dek ortaya koyduğu, tüm küğünün temelinde vardır.
Bu nedenle Ives'in küğü, ilişkisiz gibi görülen seslerin ilişkisini yakalayıp bulmak yönünden aykırılıkları geniş bir gelişim zinciri içinde eritip birleştirebilmesiyle yeni bir küğ anlayışının verimi olmuştur.
Şimdi, Ives'in İkinci Piyano Sonatı - Concorde Mass'i, bağdarın sonradan yaptığı düzenlemeye göre kimi yerlerde viyola ve flütün de katkısının bulunduğu biçimiyle dinleteceğiz. Dört bölümlü olan yapıt, 1840-1860 yılları arasında Amerikan kültür, düşün yaşamında derin izler bırakmış dört sanatçı / düşünüre ayrılmıştır.
Dinleteceğimiz kayıtta piyanoyu Herbert Henk, viyolayı Georgi Georgiev, flütü Hermann Klemeyer seslendirmektedir.

MÜZİK: Ives – 2. Piyano Sonatı "Concorde Mass" (49'28")

Şimdi dinleteceğimiz yapıt, Ives'in 1912-1915 yılları içinde yazdığı, üç bölümlü 2. Orkestra takımıdır. Yapıtın ilk nota basımı 1951'de yapılmıştır. İlk bölüm: Atalara ağıt başlıklıdır. İkinci bölüm: Kaya yontuğu tepeler halkın açıkhava toplantısına katılıyor. Üçüncü son bölüm: Acılı bir günün sonunda Hannover Alanının Kuzeyinden Halkın yükselen sesi başlığını taşımaktadır.
Yapıtı Morton Gould yönetiminde Chicago Senfoni Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK: Ives - Orchestral Set 2 (15'47")

Ivest'dan sunacağımız son yapıt: Yanıtsız Soru. Ives bu orkestra parçasını 1908 yılında yazmıştır. Yine Morton Gould yönetimindeki Şikago Senfoni Orkestrasından dinleyeceksiniz.

MÜZİK: Ives - Yanıtsız Soru (6'57")

Çağlar ve Müzik - 76

Bölüm 76 / Orijinal Yayın Tarihi: 25 Haziran 2000

Sayın dinleyiciler; çağdaş Alman bağdarlarını/bestecilerini tanıtmaya ayırdığımız izlencemizi bugün tamamlamış olacağız. Bugün size tanıtacağımız bağdar, 1952 Karlsruhe doğumlu Wolfgang Rihm olacak. Rihm küğsel eğitimini 1968-1972 yılları arasında Karlsruhe'de Eugen Werner Velte yanında yaptı. 1972'de Köln'e giderek Karlheinz Stockhausen'in yanında 1973 yılına kadar eğitim gördü. 1973-1976 yılları arasında Freiburg'a geçerek Wolfgang Fortner, Humphrey Searle ve Heinrich Eggebrccht'den Freiburg Üniversitesine girerek bilgilenmeye yöneldi. 1970 yılından başlayarak Darmstadt'daki Çağdaş Küğ kurslarına katıldı. 1978'den sonra da bu kurslarda öğretim görevi üstlendi. 1969 yılından başlayarak ortaya koyduğu bağdalarıyla ödüller aldı. Birkaçını sayalım: 1979'da Roma Ödülü'nü, 1981'de Bonn kentince verilen Beethoven Ödülü'nü, 1983'te "Hamleteetmachine" operasıyla Rolf Liebermann ödülünü kazandı.
Wolfgang Rihm bugüne değin vermiş olduğu yapıtlarında sürekli ayenilenme ardında koştuğunu göstermiş bir bağdardır. Rihm'in yapıtlarından beş örnek sunacağız.
İlk dinleyeceğiniz yapıt Paul Celan'ın şiirleri üzerine 1973 yılında yazmış olduğu dört şarkı. Bariton Richard Salter'e piyanoda Bernhard Wambach eşlik ediyor.

MÜZİK: Wolfgang Rihm - Paul Celan'ın Dört Şiiri (8'22")

Dinleteceğimiz ikinci yapıt, Rihm'in 1985 yılında, bakır üflemeliler beşlisi için yazmış olduğu Sine Nomine/Adı Yok/Adsız adlı yapıtı Manfred Reichert yönetiminde "Ensemble 13" üyelerinden trompetçi Reinhold Friedrich, ikinci trompet Frieder Stoinle, kornocu Thomas Bernstein, tenor trombonu Hartmut Friedrich, kontrabas trombonu Stefan Bender çalıyor.

MÜZİK: Rihm - Sine Nomine (9'23")

Şimdi Rihm'in 1987-1988 yılları içinde yazmış olduğu 8. Yaylılar Dördülünü dinleyeceksiniz. Tek bölümlü olan yapıtı Arditti Dörtlüsü seslendiriyor.

MÜZİK: Rihm - 8. Dördül (15'03")

Rihm, sahne yapıtlarıyla da tanınmıştır. Bildiğimiz kadarıyla sahne yapıtlarından sonuncusu/altıncısı "Meksika'nın Fethi" operası dört perdelik olup ilk kez 1992 yılında sahnelenmiştir. Konu: hırslı, gözü doymaz, hileci İspanyol Komutan Cortez'in son Aztek kralı Montezuma'yı işkence ederek ve çeşitli hileli yollarla kandırarak, halkının gözünde küçük düşürmeye çalışması ve Montezuma'yı krallıktan uzaklaştırmasıyla ilgilidir. Her perde bir başlık taşımaktadır. 1. Perde Kehanet, 2. Perde Günah Çıkarma, 3. Perde Çırpınma, 4. Perde Tahtı Bırakış başlıklarını taşır. Wolfgang Rihm'in "Meksika'nın Fethi" operasının 4. perdesinin son üç sahnesini sunacağız. Sunacağımız kayıtta Cortez'i bariton Richard Salter, Montezuma'yı soprano Renate Behle seslendirmektedir. Hamburg Kent Operası Koro ve orkestrasını Ingo Metzmacher yönetmektedir.

MÜZİK: Rihm - Meksika'nın Fethi operası 4. perde 10, 11, 12. sahneler (11'11")

Wolfgang Rihm'den sunacağımız son yapıt, onun 1991-1992 yılları içinde yalkın keman ve orkestra için yazmış olup ünlü kemancı Anne-Sophie Mutter'e sunulamış olduğu "Şarkı Çağı" başlıklı yapıtı.
James Levine (Ceyms Livayn) yönetimindeki Şikago Senfoni Orkestrası, yapıtın kendisine sunulanmış olduğu kemancı Anne Saphie Mutter'e eşlik edecek.

MÜZİK: Rihm - Şarkı Çağı (24'23")

Çağlar ve Müzik - 75

Bölüm 75 / Orijinal Yayın Tarihi: 9 Temmuz 2000

Sayın dinleyiciler, 1970'lerden sora çağdaş küğde yeniden ezgiselliğe, çok biçemliliğe ses artırımıyla ulaşılan duygunluğun/lirizmin egemen olduğu bir küğ ortaya çıktı. Biz bu yeni küğe; Yeni Coşkuculuk/Yeni Romantizm adını veriyoruz. Bugünkü izlencemizde Yeni Coşkucu küğ türünün Almanya'daki en belirgin ve dikkate değer temsilcilerinden 1942 doğumlu Volker David Kirchner'i birkaç yapıtıyla tanıtmaya çalışacağız.
İlk dinleteceğimiz yapıt, Volker David Kirchner'in 1979 yılında yazmış olduğu piyanolu Üçül'ü. Kreisler Üçlüsü çalıyor.

MÜZİK: Kirchner - Üçül (19'07")

Kirchner'den bu kez dinleyeceğiniz yapıt; "Nachtstück" / Viyola ve Küçük Orkestra için Gece Parçası adını taşıyor. 1980-1981 yıllarında yazılmış. Yapıtın Wagner tınaşları / akorları üzerine yapılandırılmış olduğunu bağdar açıkça belirtiyor. Viyolayı Bodo Hersen çalıyor. Siegfried Köhler yönetimindeki Wiesbaden Kent orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK: Kirchner - Nachtstücke (10'55")

Üflemeler için 1981'de yazılan Mavi Palyaço / Der Blaue Harlekin, Pablo Picasso'nun şanına / onuruna sunulmuştur. Bu yapıtı Mainz Üflemeler Topluluğu Klaus Rainer Schöll yönetiminde seslendiriyor.

MÜZİK: Kirchner – Mavi Palyaço (8'15")

Sırada Kirchner'in bütün dünyada tanınmasına neden olan, 1981-82 yılları içinde orkestra için yazılmış olan I.Resimler var. Üç bölümlü olan yapıtın ilk bölümü "Idlylle" başlığını taşıyor ve Franz Schubert'in şanına sunulanmış. İkinci bölüm: Scherzo, E.T.A. Hoffmann'ın şanına, "Elegie/Ağıt" başlığını taşıyan üçüncü, son bölüm ise Claude Debussy'nin şanına adanmış. Wiesbaden Kent orkestrasını Siegfried Köhler yönetiyor.

MÜZİK: Kirchner – Resimler I (17'44")

Volker David Kirchner'den, tarih yönünden günümüze en yakın yapıtı, 1992-1993 yılları içinde yalkıcılar / solistle, koro ve orkestra için yazmış olduğu, altı bölümlü "Missa Moguntina"dan sunacağımız 2.Gloria, 5.Credo bölümleri son örneğimiz olacak.
Missa Moguntina'da yer alan sanatçılar: Soprano Maria Korb, çocuk soprano I Matthias Jüttner, çocuk soprano II Alison Browner, Alto Mads Elung-Jensen, tenor Johannes M.Kösters, bariton Gregory Reinhart, bas Albert Schrönberger Mainzer Dom Orkestra ve korosunu Mathias Breitschaft (Matiyas Breitşaft) yönetiyor.

MÜZİK: Kirchner - Missa Moguntina'dan 2 ve 5. Bölümler.

Çağlar ve Müzik - 74

Bölüm 74 / Orijinal Yayın Tarihi: 25 Haziran 2000

Sayın dinleyiciler; bugünkü izlencemizde size Aribert Reimann'ı tanıtmaya çalışacağız. Aribert Reimann 1936 yılında Berlin'de tanınmış küğcü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası tanınmış bir orgcu, annesi ır/insan sesi öğretmeniydi. Reimann gelişme döneminde Boris Blacher ile Ernst Pepping'in öğrenciliğini yaptı. Çok aranan eşlikçi piyanoçalar olarak dikkatleri erkenden üzerine çekti. 1959'dan başlayarak özellikle şarkıları, piyano yapıtları ve operalarıyla ünlendi.
Aribert Raiman'ı üç yapıtıyla tanıtmaya çalışacağız. İlk dinleteceğimiz yapıt, Reimann'ın çok usta bir piyanoçalar olarak, piyanoda yeni bir söyleyiş dili yaratmaya çalıştığı, 1979'da yazmış olduğu "Piyano için Çeşitlemeler"i, ünlü Alman piyanoçaları David Levine çalmaktadır.

MÜZİK: Aribert Reimann - Piyano için çeşitlemeler (24'27")

Dinleteceğimiz ikinci yapıt, ilk seslendirilişi 1986'da yapılan "Troades / Troyalı Kadınlar" Operasının bitiş sahnesi olacak. Reimann operasına cönk/libretto olarak Euripides'in yapıtının Franz Werfel'ce Almancaya çevirisini kullanmıştır. Dinleyeceğiniz son sahnede, Helena, Elen ülkesinde kocası Menelaos'la birlikte mutlu bir yaşam sürerken, evlerine konuk gelen Troya kralı Priamos'un en küçük oğlu Paris tarafından mallarıyla birlikte Menelaos'un evde olmadığı bir sırada kaçırılmış, Troya'ya getirilmiştir. Tüm kadınların en güzeli sayılan Helena'nın ve mallarının geri verilmesi isteğine Paris karşı çıkış ve on yıl süren Troya savaşı da bu yüzden çıkmıştır.
Son sahne, Troya savaşının bitiminin ardından Akha'lıların Troyalı kadınları aralarında paylaşıp gemilere bindirerek alıp gitmelerinin hazırlığında oldukları sırayı gösterir. Kocaları ve oğullarını savaşa kurban vermiş Troyalı kadınlar Helena'ya ilenç okurlar. Helena da kendisine ilenir. Ona ilenç yağdırmayan tek kadın Troya kralı Priamos'un bütün oğullarını yitirmiş olan eşi, Paris'in anası, Helena'nın kaynanası Hekabe'dir. Hekabe bütün olanların tanrıların başlarına getirdiği yazgı olduğu düşüncesiyle gelini Helena'yı savunmaz ama, öteki kadınlar gibi ilenmez de. Helena o karışıklık arasında kadınların yanından uzaklaşır bir sunak dibine sığınır. Helena'nın Paris tarafından kaçırılmadan önceki kocası Menelaos onu aramaktadır. Helena'yı sığındığı sunak dibinde görür. Önce intikamını almak için öldürmek düşüncesindedir ama, onu sığındığı yerde, yıkılmış, acınacak durumda görünce intikam duygusu yok olur, sevgisi coşar, Helena'yı alarak götürür. Bütün kadınların içinde başına gelen bunca işe karşı metanetini yitirmeyen tek kadın durumundaki Hekabe, oğullarının ve kocasının yitimine karşın yazgısının ağırlığını Troya'da geçmiş sevgi dolu günlerinin anısını, avuntusuyla karşılamaya hazırlanır. Ne ki önce tapınağın, ardından Troya'nın yanarak, alevler içinde kül olduğunu görmekle dönecek yeri kalmamışların çöküntüsüyle sarsılır.
Aribert Reimann'ın "Troyalı Kadınlar" operasının bu son sahnesinde yer alan sanatçıları belirtelim:
Helena: Cyndia Sieden/ Hekabe: Helga Dernesch / Menelaos: Josef Hoperwieser / Korobaşı (konuşma rolü): Carmen-Renate Köper / Haberci Taltybios: Bodo Brinkmann / Bavyera Kent Operası Korosu / Bavyera Kent Orkestrası'nı Gerd Albrecht yönetiyor.

MÜZİK: Reimann - Troyalı Kadınlar Operasından son sahne. (30'57")

Reimann'dan dinleteceğimiz son yapıt; Rainer Maria Rilke'nin bir şiiri üzerine 1938 yılında yazmış olduğu "Nacht - Raume" adlı yapıt.
Soprano Christian Schafer'e (Kristian Şefer) piyanoda dört el çalışla Aribert Reimann ve Axel Bauni eşlik ediyorlar.

MÜZİK: Reimann - Nacht Raume (14'07")

Çağlar ve Müzik - 73

Bölüm 73 / Orijinal Yayın Tarihi: 18 Haziran 2000

Sayın Dinleyiciler; bugünkü izlencemizi çağdaş küğün en tepki görmüş bağdarlarından birisi olan Karlheinz Stockhausen'e (Karlhayntz Ştokhauzen) ayırmış bulunuyoruz. Stockhausen 23 Ağustos 1928'de Köln yakınlarında Mödrath'da doğdu. 1947-1951 yılları arasında Köln Üniversitesi Küğ Akademisinde İsviçreli bağdar; Frank Martin'den bağdama öğrendi. 1951 yılında Damstadt'daki yaz kurslarına katılarak Fransız bağdar; Olivier Messiaen'ın (Oliviye Mesiyan) etkisinde kalarak ilk bağdalarını yaratmaya başladı. 1952-1953 yıllarını Paris'te Olivier Messiaen ve Darius Milhaud'dan (Daryus Miyo) ders alarak geçirdi. Ayrıca Fransız Radyo-Televizyon örgütünde, "Somut Küğ" merkezinde Pierre Boulez'le birlikte çalıştı. 1954'te Almanya'ya dönünce Köln, Radyosu Elektronsal Küğ Stüdyosu'nda görev aldı. 1963'te bu bölümün yöneticisi oldu. Yine bu yıl "Elektronsal ve Çalgısal Küğ Üzerine Metinler" başlıklı iki ciltlik kitabını yayınladı.
Stockhausen'in hemen her yapıtı, geleneksele bağlı küğcülerce alışılmadık ögeler içermesi nedeniyle sürekli tepkilerle karşılanmış olsa bile, bugün Almanya'nın en başta gelen ilerici bağdarlarından birisi olarak tanınmışlığı/değeri kesinleşmiştir.
Stockhausen her yapıtında yenilik aramayı sürdürmüş, küğü ilginçliğini yitirmemiştir. Küğe getirdiği yenilikler; (ezginin en küçük örgelere dek parçalanması veya tümden bırakılması/ezgi yerine tınaşsal devininin yer alması, elektronsal seslerle çalgısal seslerin kaynaştırılması, dizinin tınısal yönde değerlendirilmesi) arasında izleyici çoğunluğuyla en çok tepkiyi, "Açık Biçim" anlayışını küğe getirmesine göstermiştir. Geleneğe bağlı küğ dinleyicisinin savunduğu son kale "biçim" olarak kalmıştı diyebiliriz.
Stockhausen'in yapıtlarının, senfoni/Sonat/Şarkı/uvertür/açınlık gibi bir biçim anlayışını yansıtan bir adı yoktur. Kullandığı en bilinen sözcük; çalışma'dır. Şunlar onun bazı yapıtlarının adıdır:
Noktalar (Punkte) / Kümeler (Gruppen) / Dokunmalar (Kontakte) / Çapraz Oyun (Kreuzspiel)
Stockhausen'in küğünde önceden bilinen bir biçim anlayışı, belirli bir ezgileme bulunmadığı için, dinleyicinin, bağdarın nerede, ne gibi bir yineleme yapacağı, önceden bilmesine olanak yoktur. Yapıtın biçimi o yapıt için bağdarın düşünmüş olduğu bir düzendir. Kısaca söylemek gerekirse bu küğ/çoksesli müzik, beklenmedik sessel ilişkileriyle size ilginç geliyor, merakınızı ayakta tutabiliyorsa başarılı bir küğdür. Eğer böylesi bir küğ serüvenine henüz hazır değil, ya da küğü hep duygusal yönden algılamak alışkanlığından sıyrılamaz durumdaysanız size "saçma" ya da "gereksiz" görünebilir.
Stockhausen 1952 ile 1963 yılları arasında, onbir tane piyano parçası ortaya koymuş, piyanodaki yapılabilirliklerin öncül örneklerini vermeye çalışmıştır.
Çağdaş piyano yazınını seslendirmek isteyen piyanoçalarların gözden uzak tutamayacakları, bilmezden gelemeyecekleri gerek teknik, gerek içerik yönünde önemleri kesinlik kazanmış parçalardır bunlar. Bu çalışmalardan 1954'te yapılmış dokuzuncusu ile 1956'da yazılmış onbirinciyi birbiri ardından, Aloys Kontarsky'nin piyanosundan dinleteceğiz.

MÜZİK: Stockhausen - Piyano Parçaları 9 ve 11 (9'40") (13'50")

Stockhausen'den şimdi dinleteceğimiz yapıt: 1958-1959 yılları arasında yazmış olduğu dört orkestra ve dört koro için "Carré"/Dörtlü adlı yapıtdır. Orkestra ve koroların her biri ayrı bir şef tarafından yönetilmektedir. Yöneticiler: 1-Mauricio Kagel 2-Karlheinz Stockhausen 3-Andrej Markowski 4-Michael Gielen'dir.

MÜZİK: Stockhausen - Carré (32'00")

1970 yılı Ludwig van Beethoven'in 200.ncü doğum yılıydı. İki yüzüncü doğum yılını anma/kutlama nedeniyle ortaya koyulmuş iki ayrı yapıtdan birkaç dakikalık alıntıları sunacağız.
Yapıtlardan ilki Stockhausen'in 1970 yılında ortaya koyduğu Stockhausen-Beethoven Op.1970 başlıklı yapıt. Stocjausen bu yapıtında, Beethoven'ın çeşitli yapıtlarından aldığı örgeleri/motifleri, elektronsal aygıtlar aracılığıyla tınısal, tartımsal değiştirimlere uğratıp, kendi uyumsal tınısal dizge parçacıklarını da bunlara ekleme yoluyla Beethoven'ı anıyor.
Yapıtta, Aloys Kontarsky piyano, Johans Fritsch elektrikli viyola, Harald Bojé elektronium, Rolf Genlhaar tamtam çalmakla birlikte, hepsinin ses düzenlemesini yapan Stockhausen olmaktadır.

MÜZİK: Stockhausen - Stockhausen/Beethoven Op.1970 (5'00")

Beethoven'ın 200. doğum yılını anma/kutlama nedenine bağlı olarak 1970 yılında yazılmış olan ikinci yapıt, Arjantin'de 1931 yılında Buenos Aires (BoynosAyres)de doğmuş olup 1957 yılında Almanya'ya gelip Köln kentine yerleşen ve bugün de Almanya'da yaşayan, Alman ilerici küğü içinde kendisinden sıklıkla söz edilen Mauricio Kagel'in(Morisio Kagel). Kagel'in yapıtı "Ludwig van" adını taşıyor. Hemen belirtelim Kagel'in bu yapıtı yalnızca Beethoven yapıtlarından yaptığı seçimi belirliyor. Kendisinin eklediği yabancı sesler yok. Tüm işitilecek olan; Beethoven'in değişik yapıtlarından alınmış örgelerin, tümcelerin anımsama havası içinde bir araya getirilmesi, birlikte işittirilmesinden oluşan Beethoven bağdalarının özel bir seçim katmanlığıdır.
Amacımız, çağdaş küğün en çok sözü edilen bağdarlarından ikisinin özdeş konuya (Beethoven'i anmaya) ne denli değişik teknik kullanarak ne kadar değişik baktıklarını belirlemek. Kagel'in yapıtında elektronsal agıtların yeri yok. Kagel'in yarattığı düzenlemeyi, bas-Carlos Feller, bariton-William Pearson(Person), piyanolarda-Bruno Canino(Kanino) ve Frederic Rzewski, kemanlarda-Saschko Gawrilloff(Saşko Gavrilof), Egbert Ojstersek(Egbert Oyştersek), viyolada-Gérard Ruymen(Jerar Ruymen), çelloda-Siegfried Palm seslendiriyorlar. İşte, Kagel'in "Ludwig van" adlı yapıtından birkaç dakikalık bir kesit.

MÜZİK: Kagel - "Ludwig van"

Çağlar ve Müzik - 72

Bölüm 72 / Orijinal Yayın Tarihi: 11 Haziran 2000

Sayın Dinleyiciler; bugünkü izlencemizde Hans Werner Henze'nin önemli iki yapıtını tanıtacağız.
İlk dinleteceğimiz yapıt "Moralitaten"/Kıssalar başlığını taşıyor. Henze bu yapıtı 1967 yılında Esop'un öykülerinden yararlanarak; 3 sahnelik oyun biçimine sokan İngiliz ozanı Auden'in yırı/konulu şiiri üzerine çocuklar/genç hevesliler için opera olarak yazmıştır. Yapıt, yalkıcılar/solistler, konuşmacı, koro ve küçük orkestra içindir. Henze, yapıtını genç-hevesliler, çocuklar için yazmıştır ama, onları küçümsemek şöyle dursun, ne ölçüde önemsediğini ortaya koyduğu küğün; zorlamalı bir basitleştimeye hiç kaymayan, yüksek düzeyli etkinliğiyle kendini göstermektedir. Henze'nin şimdi sunacağımız Moralitaten'inde yer alan sanatçılar şunlar: konuşmacı: Cornelius Schwarz / alto: Dieter Leffler / bariton: Andreas Scheibner yalkın ırsal dörtlü(solo quartet) soprano :Friedemann Jackel / alto: Titıus Paspirgilis / tenor: Frieder Lang / bariton: Andreas Scheibner / Dresden Kreuz Korosu / Leipzig Gewandhaus Ork. / yöneten: Hans Werner Henze

MÜZİK: Henze - Moralitäten (24'46")

Şimdi dinleteceğimiz yapıt; Henze'nin 1969 yılında yazdığı 6. Senfoni. Henze'nin bu senfonisi, daha önce yazmış olduğu beş senfoniye göre tüm kuralları ve kuramları bir yana atarak en özgürce yazmış olduğu senfoni olarak görülebilir. İleri ölçüde karmaşıklığına karşın, bütünlüğünü; edinilmiş deneyimlerin sağladığı iç sıkı düzene bağlılıkla hiç yitirmez. Özgür, benzersiz atılımlarına karşılık alttan alta düzene bağlılığın geliştiği sezilir. Altıncı senfoni, iki ayrı oda orkestrasının birlikte çaldığı 15 devinimsel bölümcüğün birbirine ulanmasından oluşmuş tek bölümlü, 37 buçuk dakika süren, her bölümcüğü; devinim, tını, uyum buluşlarıyla dolu bir senfonidir. Her yönüyle; biçim olarak, çatkılama olarak, uyumsal yapı olarak çok çeşitliliğe yönelmiştir. O kadar değişik örge/motif bir araya getirilmiştir ki, bu yüzden dağınıklığa düşeceği, etkisini yitireceği kuşkusunu dinleyiciye yüklerken, yapıt ilerledikçe birbirini tutmaz sanılan ayrıntı bolluğunun, bütün içinde desen ve renk zenginliğini temelleştirdiği duyulur. Henze'nin olağanüstü zenginlikteki Altıncı Senfonisi'ni kendi yönetimindeki Berlin Filarmoninin seslendirmesiyle sunuyoruz.

MÜZİK: Henze - 6. Senfoni

TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.

Çağlar ve Müzik - 71

Bölüm 71 / Orijinal Yayın Tarihi: 4 Haziran 2000

Sayın dinleyiciler; Hans Werner Henze'yi tanıtmaya ayırdığımız bu ikinci izlencemizde onun dört yapıtını sunacağız.
İlk yapıt; 1958 yılında yazmış olduğu Undine/Ondin balesinin bitiş bölümü. Undine veya Fransızcasıyla Ondin, Cermen ve İskandinav mitolojisindeki su perisinin adıdır. Henze'nin çoğunu erken döneminde yazdığı on bale küğü bulunmaktadır. Undine/Ondin bunlardan en tanınmış ve tutulmuş olanıdır. Londra Senfonietta'yı Olivier Knussen yönetiyor.

MÜZİK: Henze - Ondine (17'31")

Sırada 1962 yılında yazılmış, ilk seslendirilişi Leonard Bernstein'in yönetiminde New York Filarmoni'ce gerçekleştirilmiş Beşinci Senfoni bulunuyor. Yapıt Leonard Bernstein'ın adına sunulanmıştır. Yapıt, klasik senfoni biçimine uygun olarak üç bölümlüdür.
1. Bölüm: Movimentato 2.Bölüm: Adagio 3.Bölüm: Moto perpetuo.
Beşinci Senfoni dizisel tekniğe bağlı olarak aynı zamanda klasik biçim anlayışına uygun olarak yazılmış çok dikkate değer, etkinliklerle dolu bir yapıttır.
Orkestra kadrosu ise klasik orkestra anlayışına uzaktır. Üflemeliler içinde klarinetlere ve fagotlara yer verilmermiştir. Kadro şöyledir: 3 büyük flüt (3. bazı yerde küçük flüt çalacaktır), 1 alto flüt/veya öteki adıyla sol-flüt, 2 obva, 2 altobva/İngiliz kornosu, 4 korno, 4 do-trompet, 4 trombon, timpani, 2 arp, 2 piyano ve yaylı çalgılar...
Senfoninin tartısallık ve, vurumsallığıyla dikkati çeken, çok kez gergin bir hava içinde yürükleşen birinci ve üçüncü bölümlere karşılık ikinci bölüm yaygın-durgun yapısıyla şaşırtıcı bir derinlik ve etkinlik taşımaktadır. Adagio buyurgulu bu bölümde, kalabalık orkestra girişlerinin kısalığı ardından önce alto-flüt, sonra yalkın viyola, en sonra da altobva/İngiliz korosunun yalkın olarak çaldıkları, diziye bağlı, anlamdaş, yalın, hüzünlü ezgileri, yalınlık ve yalınçlıklarına karşın, iaiılacak ölçüde derinlemesine, ninni söylermişcesine etkinleşirler. Henze'yi üstün bir senfoni bağdarı olarak tüm dünyaya tanıtan yapıtının Beşinci Senfonisi olduğunu söyleyebiliriz.

MÜZİK: Henze - 5. Senfoni (20'24")

Şimdi sunacağımız yapıt, Arthur Rimbaud'nun şiiri üzerine, soprano ve oda orkestrası için 1963 yılında yazmış olduğu "Being Beatious". Soprano Edda Moser'e H.W.Henze yönetimindeki RİAS Oda Orkestrası eşlik ediyor.

MÜZİK: Henze - Being Beatious (14'58")

TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.

Çağlar ve Müzik - 70

Bölüm 70 / Orijinal Yayın Tarihi: 21 Mayıs 2000

Sayın dinleyiciler, bugünkü izlencemizde Wilhelm Killmayer'in altı yapıtını sizlere sunacak, Killmayer'le ilgili izlencelerimizi bitirmiş olacağız.
İlk dinleteceğimiz yapıt, Fin Al Punto/ Noktaya kadar/ ya da daha anlaşılır/anlamlı bir deyişle "Sonuna Kadar" adını taşıyan Killmayer'in 1970 yılında yaylılar Orkestrası için yazmış olduğu yapıt. Hans Stadlmair yönetiminde Münih Oda Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK: Killmayer – Fin al Turno (11'27")

Killmayer 1977 ile 1980 yılları arasında dört tane sefonisel yır yazmıştır. Geçen izlencemizde Killmayer'in küğünün gelişim/değişim yönü bakımından söylediklerimizi daha belirgin kılmak için, bu dört senfonisel yırdan "Jugenzeit/Gençlikçağı" başlığını taşıyan birincisi ile "Im Freien" başlıklı dördüncüsünü dinleteceğiz.
1. Senfonisel Yır 1977 yılında yazılmıştır. Hiroshi Wakasugi yönetiminde Bavyera Radyosu Senfoni Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK: Killmayer – Senfonisel Yır – Jugenzeit (12'36")

Şimdi "Im Freiden" başlıklı, 1980 yılında yazılmış olan 4. senfonisel yırı dinleteceğiz. Hiroshi Wakasugi yönetiminde Bavyera Radyo Senfoni Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK: Killmayer – Senfonisel Yır – Im Freien (10'37")

1975 yılında Killmayer Piyanolu Dördül'ü, bir sonraki 1976 yılında da "Brahms'ın Kendiresmi" başlıklı Piyanolu Üçül'ü yazmıştır.
Önce Piyanolu Dördül: Piyanoda Siegfried Mauser, 1. Kemanda Christian Altenburger, 2. kemanda Gabriele Weinmeister, viyolada Barbara Westphal çelloda Julius Berger yer alıyor.

MÜZİK: Killmayer – Piyanolu Dördül (10'17")

Piyanolu Üçül'ü Siegfried Mauser, Christian Altenburger, Julius Berger seslendiriyorlar.

MÜZİK: Killmayer – Piyanolu Üçül (12'00")

Son olarak Killmayer'in 1982 yılında yazmış olduğu "Piyano için Üç Çalışma"dan 1. ve 2. Çalışmaları sunuyoruz. Piyanoyu Siegfried Mauser çalmaktadır.

MÜZİK: Killmayer – Piyano için üç Çalışma'dan 1. ve 2. (12'42")