6 Ağustos 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 80


Bölüm 80 / Orijinal Yayın Tarihi: 6 Ağustos 2000

Sayın dinleyiciler; Aaron Copland, yirminci yüzyıl başlarında ABD'de çağdaş küğün tutulması, gelişmesi ve anlaşılması için çaba göstermiş, sırasında savaşım vermiş bağdarlar kuşağının en tanınmış, en etkin olabilmişlerinden birisidir. 1900 yılının 14 Kasımında Brooklyn'de doğmuş, 1990 yılında 10 Aralıkta New York'da ölmüştür. Musevi kökenli bir ailenin çocuğudur. İlk piyano derslerini ablasından almış daha sonra, Victor Wittgenstein ile Clarance Adler'in öğrencisi olmuş, 19 yaşındayken yazdığı ilk piyano parçası "Kedi ile Fare"de Debussy'nin etkisi altında bulunduğunu göstermiş, 1921'de Fransa' ya giderek Nadia Boulanger'nin ilk Amerika'lı öğrencisi olmuştur. Ülkesine döndükten sonra bağdar, öğretmen, yazar ve konferansçı olarak büyük bir çaba içine girdi. 1928-1931 yılları arasında çağdaş ABD'li bağdarların yapıtlarının seslendirilmesi ve tanıtılması yönünde, ilerici ABD'li bağdar Roger Session (Racır Sessşıns) ile birlikte ortak dinletiler düzenledi. Bu amaçla makaleler, eleştiriler ve kitaplar yazdı.
Copland'ın ilk yapıtlarında yerellik olarak cazın etkisi görülür. Bir yandan da Stravinski'nin sert tartısallığının izleri belli olur. Copland 1940'dan sonra verdiği yapıtlarında uyumda biraz daha karmaşık ve anlatımda daha soyut olmaya yönelmiş, bundan da öte dizisel yazıyı diyatonik diziyle uyuşturma/kaynaştırma eğilimi gösterir olmuştur.
Copland'dan ilk dinleteceğimiz yapıt, ününün yaygınlaşmasını sağlayan 1926'da yazmış olduğu piyano konçertosu Melbourne Senfoni Orkestrasını John Hopkins yönetiyor. Piyanoyu Gillian Lin çalıyor.
MÜZİK: COPLAND - Piyano Konçertosu (17'05")
Sunacağımız ikinci yapıt bale küğü: Billy the Kid/ Çocuk Billy Copland bu yapıtını 1938'de yazmış. Antal Dorati yönetimindeki. Minneapolis Senfoni Orkestrasından dinleyeceksiniz.
MÜZİK: COPLAND - Billy The Kid (33'53")
Copland'dan sunacağımız son örnek, 1947-1948 yılları içinde yazdığı klarinet konçertosu. Klarineti Richard Stolzman (Riçard Stolzman) çalıyor. Michael Tilson Thomas (Maykıl Tilson Tomas) yönetimindeki Londra Senfoni. Orkestrası eşlik ediyor.
MÜZİK: COPLAND - Klarinet Konçertosu (16'43")
Copland'ın Klarinet Konçertosunu dinledik. Klarineti Richard Stolzman (Riçard Stolzman) çaldı. Sanatçıya Michael Tilson Thomas (Maykıl Tilson Tomas) yönetimindeki Londra Senfoni Orkestrası eşlik etti.