20 Ağustos 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 82


Bölüm 82 / Orijinal Yayın Tarihi: 20 Ağustos 2000

Sayın dinleyiciler; bugünkü izlencemizi ABD'li bağdar Elliott Carter'e ayırmış bulunuyoruz. Carter 1908 yılında New York'ta doğdu. Küğe karşı istekli, ilgili olmakla birlikte Harward Üniversitesinde İngiliz Dili ve Yazını üzerine öğrenim gördü. Daha sonra bu üniversitenin Küğ bölümüne geçti. Walter Piston'un öğrencisi oldu. Daha başlangıçta Ives, Schönberg, Stravinski, Hihdemith, Varese gibi öncü bağdarlar ilgisini çekiyordu. 1932-1935 yılları içinde yetişme dönemindeki çoğu ABD'li bağdar gibi Paris'e giderek Nadia Boulanger'nin öğrencisi oldu. ABD'e dönünce 1935-1940 yılları içinde "Ballet Caravan"ın küğ yönetmenliğini yaptı. 1934'de yazdığı "Pocohontas" balesi başlangıç döneminin yapıtıdır. Yapıtlarında giderek girdi/kontrapunt karmaşıklığıyla birlikte çok tartımlı değişkenlikleri öne çıkarır oldu. 1961'de "Piyano, Çembalo ve İki Oda Orkestrası için İkili Konçerto"yu yazdı. Yapıtı izleyen ve dinleyen Stravinski'nin "Bu bir başyapıttır" sözüyle yapıtı değerlendirmesi dikkatleri iyice Carter'ın üzerine topladı; Giderek ABD'nin en önemli öncü bağdarlarından birisi olarak olumsandı.
Carter'den dinleteceğimiz ilk yapıt, 1964-1965 yılları içinde yazmış olduğu Piyano Konçertosu olacak.
Alışılmışın dışında yalnız iki bölümlü olan yapıtın sunacağımız kaydında, Michael Gielen (Mihael Gielen) yönetimindeki Südwastfunks (SWF) orkestrasının eşliğinde piyanoyu Ursula Oppens çalmaktadır.
MÜZİK: Carter - Piyano Konçertosu (22'23")
Sunacağımız ikinci yapıt, Carter'ın 1986-87 yıllarında yazdığı Obva Konçertosu. Pierre Boulez'in yönettiği Ensemble Intercontamporaine'in eşliğinde obvayı Heinz Holliger çalıyor.
MÜZİK: Carter - Obva Konçertosu (19'47")
Carter'den dinleteceğimiz üçüncü yapıt, üç bölümlü olan "Orkestra İçin Üç Fırsat" başlıklı. 1986-1989 yılları içinde yazılmış. Güneybatı Senfoni Orkestrasını Michael Gielen yönetiyor
MÜZİK: Carter - Orkestra İçin Üç Fırsat (17'00")
Bugün 92 yaşında bulunan Carter'den dinleteceğimiz son yapıt, 1996 yılında 88 yaşındayken yazmış olduğu birbirine bağlı yedi bölümcüklü, Klarinet Konçertosundan 4, 5, 6, 7. bölümler olacak.
Klarineti Michael Collins (Maykıl Kolins) çalıyor. Londra Sinfonietta'yı Olivier Knussen (Olivye Knusen) yönetiyor.
MÜZİK: Carter –Klarinet Konçertosu 4. 5. 6. 7. Böl. (10'36")