19 Kasım 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 95


Bölüm 95 / Orijinal Yayın Tarihi: 19 Kasım 2000

Sayın dinleyiciler, bugün üzerinde duracağımız ABD'li üç bağdar var: 1928 doğumlu Samuel Adler, 1938 doğumlu William Bolcom, 1954 doğumlu Michael Daugherty (Maykıl Dagerti).
Samuel Adler Alman kökenli. 1928 'de Manheim'da doğmuş. 1939'da ABD'ye gelmiş. Boston ve Harward üniversitelerinde okumuş. Küğsel çalışmaları sonucu birkaç üniversiteden Onursal Doktor sanını almış. Küğünün bilgece yanıyla örneksenir, önemsenir olmuştur. Samuel Adler'in 1977 yılında yazmış olduğu üç bölümlü flüt ve orkestra için Konçerto'sunu sunacağız. Flütü Bonita Boyd çalıyor, Rochester Filarmoni Orkestrasını David Effron yönetiyor.
MÜZİK : Samuel Adler - Flüt Konçertosu (25'16")
1938 doğumlu William Bolcom Washington-Seattle'da doğmuş. Washington Üniversitesi, California Mills Koleji, Standford Üniversitesinde bağdar ve piyanoçalar olarak eğitim görmüş. 1964'de Standford'da doktorasını yapmış. 1988'de Pulitzer ödülünü kazanmış.
Bolcom'un küğüne örnek olarak iki yapıtını sunacağız. Önce, piyano için yazmış olduğu "Üç Kırın/Dans Portre". Piyanoyu Barry Snyder çalıyor.
MÜZİK : Bolcom - Üç Kırın Portre (13'49")
Bolcom'dan sunacağımız ikinci yapıt 1981'de obva ve küçük orkestra için yazmış olduğu "Bir Bahar Konçertocuğu". Yalkın obvayı Harry Sargues çalıyor. Carl Saint Clair yönetimindeki Toronto Sinfonietta eşlik ediyor.
MÜZİK : Bolcom - Bir Bahar Konçertocuğu (9'58")
1954 doğumlu Michael Daugherty (Maykıl Dagerti) Iowa(Ayova)da doğmuş. Ailesi bir kırın/dans bandosunun üyeleri. Beş kardeşi de küğcü olan Michael (Maykıl) bir caz topluluğunda elçinli/klavyeli çalgılar çalmakla işe başlıyor. Kuzey Texas Üniversitesindeki öğreniminin ardından Fullbright bursuyla kompüter küğünü öğrenmek için Boulez'in kurmuş olduğu IRCAM'da öğrenim için Paris'e gidiyor. 1980-1982 arasında ABD'de New Haven'de Earl Brown, Jacop Druckman'la çalışıyor. 1982-1984 arasında Hamburg'da György Ligeti ile çalışıyor. 1986'da Yale Üniversitesinde doktora yapıyor. 1986-1991 arasında Oberlin Konservatuvarında öğretim görevi üstleniyor. 1991'de Michigan Üniversitesine profesör olarak geçiyor. Daugherty(Dagerti)nin küğüne örnek olarak sunacağımız "Metropolis Sentoni"si çok uzun olduğundan, süremizi göz önünde tutarak bu senfonisinin "Lex" başlıklı ilk bölümüyle, "Kızıl Pelerin Tango" başlıklı son bölümünü sunabileceğiz. Daugherty(Dagerti) Metropolis Senfoni'yi 1988-1993 yılları arasında yazmış. Senfoninin konusu bir Amerikan söylence kahramanı,"Süpermen"le onun yaşamıyla ilgili. Daugherty(Dagerti), Ives gibi Amerikan halkının yaşamından, düşlerini, umutlarını simgeleyen söylencelerden yola çıkmayı seven bir bağdar. Elvis Presley'in ölümü için, ya da ünlü caz piyanoçaları ve şovcusu Liberace(Liberas) için "Dead Elvis", "Le Tombeau Liberace" adlı yapıtları da buna örnek olurlar. Daugherty(Dagerti)nin küğü açıklık taşır. Ezgiseldir. Uyumda da karmaşıklığa yönelmez. Bu nitelikleri onun halk söylemine dayalı küğünün olağan bir sonucu gibi görünmektedir. Dahası bu küğ yelincek küğle daha derin/yoğun düşüncenin küğü/ ciddi küğ arasında, güçlü, coşkulu söylemiyle kendine özgü bir yere oturtulabilir gibi durmaktadır.
Dinleteceğimiz "Metropolis Senfoni"nin ilk bölümünde sürekli öne çıkan yalkın kemanı Herbert Greenberg(Herber Grinberg) çalmaktadır. Kızıl Pelerin Tango başlıklı son bölümde pek çok bağdarca kullanılmış olan Dies lrae/Ölüleri için Okunan Dua ezgisinin Daugherty(Dagerti)ce ele alınıp Tango'ya dönüştürülmesi ilgi çekici bulunmaktadır.
Yapıtı David(David) Zinman yönetiminde: Baltimore Senfoni Orkestrası seslendirmektedir.
MÜZİK : Daugherty - Metropolis Senfoni'den 1 ve 5(son) bölümler (22'57")