Bölüm 96 / Orijinal Yayın Tarihi: 26 Kasım 2000
Sayın dinleyiciler, geçen izlencemizde ABD'deki çağdaş küğ konusunu tamamlamıştık. Ülkeleri sıralamada harf sırası gözettiğimiz için bugün ve gelecek iki izlencemizde çağdaş Arjantin küğünü tanıtmaya çalışacağız. Tüm Amerika anakarasında bulunan ülkelerin küğleri, geçmişleri pek eskiye dayanmadığı için çağdaş olmak gereğini içinde barındıran bir küğ olmuştur. Türkiye'de de bu böyledir. Arjantin'de de böyledir. Arjantin küğü söz konusu olunca, uluslararası üne ulaşmış, yapıtları başka ülkelerin küğcülerince de önemsenip seslendirilen dört bağdardan söz etmemiz gerekecektir: Alberto Ginaatera, Astor Piazzola, Mauricio Kagel ve José Luis Campana.
1921-1922 yılları arasında yaşamış olan Astor Piazzola, Arjantin'in köklü, yerel küğü olarak bilinen "tango" bağdarı olarak, yelincek küğ yazmış diye bilinir. Oysa Piazzola kırın küğü dışında daha ciddi küğler de yazmıştır. Başlangıçta yazdığı tangoları kendi ülkesinde beğendiremeyen Piazzola 1954 yılında kazandığı bir bursla Paris'e gittiğinde, ülkesinde beğendiremediği tangolarıyla üne ulaştı. Piazzola tango'yu senfonisel küğ katına ulaştırmış bağdar olarak tanınmaktadır bugün.
Astor Piazzola'dan 1987 yılında yazmış olduğu "Dörtlü için Tango" adlı yapıtıyla küçük bir örnek sunacağız. Kronos Dörtlüsü seslendiriyor.
MÜZİK : Piazzolla - Dörtlü için Tango (4'41")
Alberto Ginastera 1916'da Buenos Aires'de doğmuş. Ulusal Küğ Konservatuvarında eğitim görmüş. 1938'de bitirmiş konservatuvarı. Daha konservatuvarı bitirmemişken 1936'da yazmış olduğu "Panambi" bale küğü 1940'da sahnelenince tanınmaya başlamış. Bu balesinin başarısı üzerine 1941'de yazdığı ikinci bale küğü "Estancia" ve oda küğü yapıtlarıyla ünü yaygınlaşmış. Giderek Arjantin çağdaş küğünün en önemli baş yaratıcısı durumuna gelmiş. Yaratma evresinin başlarında Manuel de Falla, Bela Bartok, Igor Stravinski'den etkilenmiş. Yerel Arjantin küğünün özelliklerini çağdaş küğün uyum/harmonie ve girdi/kontrapunt anlayışını göz ardı etmeden kendine özgü bir biçemin geliştiricisi olmuş. Dili uyum bakımından ilericiliğini hakkıyla yansıtır. Küğü genel olarak, sürekli tartımsal atılım gücü, ağır bölümlerde gizemli bir duruluk ve çok renkli, süreğen kaynaşmalı orkestralamasıyla çarpıcılık kazanır. Önce kazandığı bir bursla ABD'e gitmiş iki yıl kalmış daha sonra kimi yapıtlarının ABD'de seslendirilmesi nedeniyle birkaç kez daha gitmiş, 1968 yılında Arjantin'den koparak ABD'e yerleşmiş bir üniversitede öğretim görevi üstlenmiş 1971 yılında tanınmış bir çelloçalar olan ikinci eşiyle İsviçre'ye yerleşmiş 1983 yılında İsviçre'de Cenevre'de ölmüştür.Ginastera'dan sunacağımız ilk yapıt ,dört bölümlü Piyano Sonatı 1952 yılında yazılmış.Piyanoyu Hilde Somer çalıyor.
MÜZİK : Ginastera - Piyano Sonatı (15'13")
Şimdi sunacağımız yapıt, Ginastera'nın çok ünlenmiş, çok tutulmuş, hemen hemen tüm usta arpçalarların dağarında yer almış 1956'da yazılmış olan Arp Konçertosu. Üç bölümlü olan konçertoyu arpçı Nancy Allen ile Enrique Batiz yönetimindeki Meksiko Kenti Filarmoni Orkestrası seslendiriyorlar.
MÜZİK : Ginastera - Arp Konçertosu (24'35")
Ginastera'dan bugün sunacağımız son yapıt 1961 yılında yazmış olduğu, ilk seslendirilişi ABD'de Washington'da yapıldığında çok duygulu etkinlik yaratmış olan Piyano Konçertosu. Bağımsız, özgür bir dizi anlayışıyla yazılmış, dört bölümlü olan bu konçertoda piyanoyu Oscar Tarrago seslendiriyor. Enrique Batiz yönetimindeki Meksiko Kenti Filarmoni Orkestrası eşlik ediyor.
MÜZİK : Ginastera - Piyano Konçertosu (26'27 ")
