4 Haziran 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 71


Bölüm 71 / Orijinal Yayın Tarihi: 4 Haziran 2000

Sayın dinleyiciler; Hans Werner Henze'yi tanıtmaya ayırdığımız bu ikinci izlencemizde onun dört yapıtını sunacağız.
İlk yapıt; 1958 yılında yazmış olduğu Undine/Ondin balesinin bitiş bölümü. Undine veya Fransızcasıyla Ondin, Cermen ve İskandinav mitolojisindeki su perisinin adıdır. Henze'nin çoğunu erken döneminde yazdığı on bale küğü bulunmaktadır. Undine/Ondin bunlardan en tanınmış ve tutulmuş olanıdır. Londra Senfonietta'yı Olivier Knussen yönetiyor.
MÜZİK: Henze - Ondine (17'31")
Sırada 1962 yılında yazılmış, ilk seslendirilişi Leonard Bernstein'in yönetiminde New York Filarmoni'ce gerçekleştirilmiş Beşinci Senfoni bulunuyor. Yapıt Leonard Bernstein'ın adına sunulanmıştır. Yapıt, klasik senfoni biçimine uygun olarak üç bölümlüdür.
1. Bölüm: Movimentato 2.Bölüm: Adagio 3.Bölüm: Moto perpetuo.
Beşinci Senfoni dizisel tekniğe bağlı olarak aynı zamanda klasik biçim anlayışına uygun olarak yazılmış çok dikkate değer, etkinliklerle dolu bir yapıttır.
Orkestra kadrosu ise klasik orkestra anlayışına uzaktır. Üflemeliler içinde klarinetlere ve fagotlara yer verilmermiştir. Kadro şöyledir: 3 büyük flüt (3. bazı yerde küçük flüt çalacaktır), 1 alto flüt/veya öteki adıyla sol-flüt, 2 obva, 2 altobva/İngiliz kornosu, 4 korno, 4 do-trompet, 4 trombon, timpani, 2 arp, 2 piyano ve yaylı çalgılar...
Senfoninin tartısallık ve, vurumsallığıyla dikkati çeken, çok kez gergin bir hava içinde yürükleşen birinci ve üçüncü bölümlere karşılık ikinci bölüm yaygın-durgun yapısıyla şaşırtıcı bir derinlik ve etkinlik taşımaktadır. Adagio buyurgulu bu bölümde, kalabalık orkestra girişlerinin kısalığı ardından önce alto-flüt, sonra yalkın viyola, en sonra da altobva/İngiliz korosunun yalkın olarak çaldıkları, diziye bağlı, anlamdaş, yalın, hüzünlü ezgileri, yalınlık ve yalınçlıklarına karşın, iaiılacak ölçüde derinlemesine, ninni söylermişcesine etkinleşirler. Henze'yi üstün bir senfoni bağdarı olarak tüm dünyaya tanıtan yapıtının Beşinci Senfonisi olduğunu söyleyebiliriz.
MÜZİK: Henze - 5. Senfoni (20'24")
Şimdi sunacağımız yapıt, Arthur Rimbaud'nun şiiri üzerine, soprano ve oda orkestrası için 1963 yılında yazmış olduğu "Being Beatious". Soprano Edda Moser'e H.W.Henze yönetimindeki RİAS Oda Orkestrası eşlik ediyor.
MÜZİK: Henze - Being Beatious (14'58")


TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.