Bölüm 77 / Orijinal Yayın Tarihi: 16 Temmuz 2000
Sayın dinleyiciler, Birleşik Amerika Devletlerinde evrensel alanda sözü edilmeye değer küğsel yaratımların, Avrupa'ya göre geç, ancak yirminci yüzyılın başlarında 1900'den sonra ortaya çıkmaya başladığını söyleyebiliriz. Evrensel ölçüler içinde önemli ilk Amerikalı bağdarın 1814-1954 yılları arasında, yaşamış olan Charles Ives olduğu görülmektedir. Ne ki Ives'in yapıtlarının önemsenerek seslendirilmesi çok büyük gecikmeyle gerçekleşebilmiş olduğundan sonraki kuşağın yetişmesine etkisi oldukça sınırlı kalmıştır.
Ives'ın önemi; Avrupa küğünden bağımsız, özgürlükçü, araştırmacı Amerikan tinini yansıtan bağdar olması kadar, küğün teknik, yapısal gelişim ve değişimini gerçekleştirmiş olmasındandır. Ne ki küğde yaptığı tüm atılımlar, yenilemeler, devrimler uzun yıllar bilinmeden kalmıştır.
Charles İves, ilk küğ eğitimini, deneysel küğ çalışmalarından hoşlanan bando yönetmeni olan babasından almıştır. Baba Ives, bandoyu ikiye üçe böler, her birini ayrı bir sokaktan kentin ortasında bulunan alana doğru yürütürken her birinin ayrı bir yapıt çalmasını isteyerek, giderek güçlenen seslerin karışımından doğan karmaşık hem de değişken küğün getirisini algılamaktan hoşlanırmış. Bu deneysel yaratı araştırısı Charles Ives'in ilk yapıtından son yapıtına dek ortaya koyduğu, tüm küğünün temelinde vardır.
Bu nedenle Ives'in küğü, ilişkisiz gibi görülen seslerin ilişkisini yakalayıp bulmak yönünden aykırılıkları geniş bir gelişim zinciri içinde eritip birleştirebilmesiyle yeni bir küğ anlayışının verimi olmuştur.
Şimdi, Ives'in İkinci Piyano Sonatı - Concorde Mass'i, bağdarın sonradan yaptığı düzenlemeye göre kimi yerlerde viyola ve flütün de katkısının bulunduğu biçimiyle dinleteceğiz. Dört bölümlü olan yapıt, 1840-1860 yılları arasında Amerikan kültür, düşün yaşamında derin izler bırakmış dört sanatçı / düşünüre ayrılmıştır.
Dinleteceğimiz kayıtta piyanoyu Herbert Henk, viyolayı Georgi Georgiev, flütü Hermann Klemeyer seslendirmektedir.
MÜZİK: Ives – 2. Piyano Sonatı "Concorde Mass" (49'28")
Şimdi dinleteceğimiz yapıt, Ives'in 1912-1915 yılları içinde yazdığı, üç bölümlü 2. Orkestra takımıdır. Yapıtın ilk nota basımı 1951'de yapılmıştır. İlk bölüm: Atalara ağıt başlıklıdır. İkinci bölüm: Kaya yontuğu tepeler halkın açıkhava toplantısına katılıyor. Üçüncü son bölüm: Acılı bir günün sonunda Hannover Alanının Kuzeyinden Halkın yükselen sesi başlığını taşımaktadır.Yapıtı Morton Gould yönetiminde Chicago Senfoni Orkestrası seslendiriyor.
MÜZİK: Ives - Orchestral Set 2 (15'47")
Ivest'dan sunacağımız son yapıt: Yanıtsız Soru. Ives bu orkestra parçasını 1908 yılında yazmıştır. Yine Morton Gould yönetimindeki Şikago Senfoni Orkestrasından dinleyeceksiniz.
MÜZİK: Ives - Yanıtsız Soru (6'57")
