Bölüm 78 / Orijinal Yayın Tarihi: 23 Temmuz 2000
Sayın dinleyiciler; A.B.D.de evrensel boyutlar içinde önemli ilk bağdar olan Charles Ives'dan geçen izlencemizde söz etmiş, yapıtlarından örnek de vermiştik. Ives'in doğum yılı olan 1874 yılından sonra doğmuş olup da ABD küğünün gelişiminde yer almış bağdarların 1900 doğum yılına kadar olanlarının en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:
Carl Ruggles (1876-1971) / Wallingford Riegger (1885-1961) / Walter Piston (1894-1976) / Virgil Thomson (1896-1989) / Roger Sessions (1896-1985) / Henry Cowell (1897-1965) / Ray Harris (1898-1979) / George Gershwin (1898-1937)
Bu izlencemizde doğum tarihlerine göre sıraladığımız bağdarlardan yalnız üçü; Virgil Thompson, Roger Sessions (Racır Sesşıns) ve Henry Cowell üzerinde çok kısa olarak duracak ve yapıtlarından örnek vermeye çalışacağız.
1896-1989 yılları arasında yaşamış olan Virgil Thompson Harvard Üniversitesinde eğitim gördü. Sonra Paris'e giderek Nadia Boulanger'nin öğrencisi oldu. Fransız Altıları ile ilişkisi oldu. Onlar gibi Eric Satie'nin görüşlerinin etkisinde kaldı. Amerika'ya döndükten sonra hem öğretmenlik hem küğ eleştirmenliği yaptı. Küğ üzerine kitaplar yazıp yayınladı. Yapıtları genelde "Yeni Klasikcilik" akımı içinde Satie'de görülen yalınlama ve mizah anlayışı içinde görünürler. Bir İlahi Ezgisi Üzerine Senfoni adlı yapıtını 1928 yılında yazmıştır. Giriş ve Allegro, Andante Cantabile Allegretto, Allegro buyurgulu dört bölümden oluşur. Dinleteceğimiz bu yapıtı Eastman-Rochester (Istmın Roçester) orkestrasından dinleyeceksiniz. Yönetici: Howard Hanson.
MÜZİK: Virgil Thomson - Symphony on a Hymne Tune (20'20")
Roger Sessions (Racır Sesşıns) New York'a bağlı Brooklyn'de 1896'da doğdu. Yale'de (Yeyl'de) Horatio Parker, New York'da Ernest Bloch'dan ders aldı.Cleveland konservatuvarında Bloch'un yardımcılığını da yaptı. 1925-1933 yılları arasında Avrupa'da yaşadı. Dönünce Aaron Copland'la birlikte Çağdaş Küğün tanınması, anlaşılması ve tutulması için dinletiler düzenledi, bağdama dersleri verdi. Küğün ekinsel/kültürel ve eğitsel yanıyla ilgili kitaplar yayınladı. Küğünde dış görünüşü bakımından eski biçimlere bağlıymış gibi durursa da, içerik bakımından anlatım diriliği ve tartısal özgürlükleri yeğlemesi açısından ilerici ve özgün olmayı başarmıştır. 16 Mart 1985'de New Jersey'de ölmüştür.
Leonid Andreyev'in "Kara Maskeler" adlı oyunu için 1923 yılında yazmış olduğu Orkestra Ardışı'nı yine Eastman-Rochester Orkestrasından Howard Hanson yönetiminde dinleyeceksiniz.
MÜZİK: Roger Sessions - The Black Maskers
Henry Cowell 1897'de Kaliforniya'da bulunan Menlo Park'ta doğdu. Badarlığa küğ eğitimi görmeden 14 yaşlarında edindiği bir piyano üzerinde denemeler yaparak başladı. 1914 yılnda Kaliforniya Üniversitesinde Charles Seeger'in öğrencisi oldu. 1916-1918 yılları arasında New York Üniversitesinde öğrenciliğini sürdürdü. Avrup küğünü incelemek için Avrupa'ya giderek bir süre Berlin'de yaşadı. Bu arada, Doğu küğleriyle de ilgilenmeye başladı. Küğdeki yenilik arayışlarının kuramsal yanını belirten bir kitap yayınladı. 1927'de New York'ta "Yeni Küğ Yayınevi"ni kurdu ve yönetti. Değişik üniversitelere bağlı konservatuarlarda dersler verdi. Hep yenilik, yenileşme ardında koştu. Ives ve Ruggles gibi ilerici, yenilikçi bağdarları destekledi, tanıtmaya çalıştı. Piyanoda salkımses tekniğinin ilk uygulayıcısı, yine piyanoda tuşlara basarak değil, teller üzerinde değişik vuruş veya çekişlere göre çalmanın da ilk uygulayıcısı oldu. 1965'te New York'da öldü.Cowell'den ilk dinleteceğimiz yapıt 1924 yılında yazdığı Üç çalgı için Dört Düzenleme. Phoenix Üçlüsünden dinleyeceksiniz.
MÜZİK: Henry Cowell - Four Combination for Three Instruments (6'48")
Cowell'den dinleteceğimiz son yapıt, 1950 yılında yazılmış olan "İlahi ve Fügsel Hava N.9" Bu yapıtta çelloyu Sarah Fiene, piyanoyu Josephine Gandolfi çalıyor.
MÜZİK: Cowell - Hymn and Fuguing Tune No.9 (5'46")
İzlencemizin son yapıtı yine Cowell'in. Dört bölümlü olan İran Havaları Takımı/Persian Set 1956'da yazılmış. Manhattan Oda Orkestrasını Richard Auldon Clark yönetiyor.
MÜZİK: Henry Cowell - Persian Set (15'48")
