Sayın dinleyiciler; Szymanowski'nin tanıtımına ayırdığımız izlencelerin bugün sonuncusunu sunacağız.
Önce Szymanowski'nin orta (ikinci) dönem yapıtlarından olan, ilk seslendirildiği günden bu yana pek çok küğcü için çağdaş keman konçertosunun ilk, hem de en güzel örneği sayılmış olan 1916 yılında yazılıp ilk kez Paul Kochanski'nin yalkıcı olarak 1922'de seslendirmiş olduğu Op.35 Birinci Keman Konçertosu var. Hemen belirtelim, yapıt tek bölümlüdür. Szymanowski'nin en devrimci yapıtı olarak bakılabilir. Konu birliği aranmadığı için alışılan biçimlerden hiç birine de tam bir uyum göstermez. Kemanın söylemi ile orkestranın söylediği de tıpkılık göstermez. Ne ki alacalı bir çokseslilik içinde bütünleşir, birbirlerini tamamlarlar. Yapıtta belirgin konu birliği yoktur ama, hızlı veya yavaş devinimlerden hangisi egemen kılınmak isteniyorsa, bu hıza uyar biçimde düzenlenmiş ses benzeyişmeleriyle sanki konu birliği varmış etkisine kapı açılır.
Szymanowski'nin bu olağanüstü güzel konçertosunu Witold Rewicki yönetimindeki Varşova Ulusal Filarmoni Orkestrası eşliğinde Wanda Wilkomirske'nin kemanından sunuyoruz.
KÜĞ (Ç.S.M.) : Szymanowski - Keman Konçertosu No.1 Op.35 (23'44")
Sırada Szymanowski'nin büyük boyutlu son iki yapıtı bulunuyor: Op.60 Piyano ve Orkestra için Konçertomsu Senfoni (veya 4. Senfoni) ile Op.61 İkinci Keman Konçertosu.Op.60 Konçertomsu Senfoni (Symphonie Concertante)'ı Szymanowski 1932 yılında yazdı. Yalnız piyano için hayli yapıtı olmasına karşın, konçerto biçiminde; piyano ve orkestra için tek yapıtıdır. Konçertomsu Senfoninin şaşırtıcı olan yanı; biçim olarak klasik ölçülere tam bir uyum göstermesine karşılık - örneğin yapıtın ilk bölümü sonat biçimine girer- içerik olarak örtüsüz bir duygululuk göstermekle romantizmi de içinde barındırmakta olmasıdır. Üç bölümlü olan yapıtın ilk bölümü: Moderato (tempo commodo), ikinci bölümü -ki lied biçimini usa getirmektedir ancak sonda birden hızlı bir geçişle mazurka tartımına yaklaşan bir rondo sayabileceğimiz Allegro non troppo buyurgulu üçüncü bölüme bağlanmaktadır.
Szymanowski'nin 4. Senfoni veya Konçertomsu Senfoni olarak adlandırdığı bu yapıtını Vassily Sinaisky yönetiminde BBC Filarmoni'si eşliğinde piyanoçalar Howard Shelley’den dinleyeceğiz.
KÜĞ (Ç.S.M.) : Szymanowski - Senfoni No.4 / Konçertomsu Senfoni Op.60 (23'24")
Şimdi dinleyeceğimiz yapıt, Szymanowski'nin bitirebilmiş olduğu büyük boyutlu son yapıtı olan İkinci Keman Konçertosu. Szymanowski yakın arkadaşı Kochinski'ye sunulamış olduğu bu ikinci keman konçertosuna 1932 yılında başladı, 1933 yılında bitirebildi. Bu ikinci konçertosu da ilki gibi tek bölümlüdür. Hızlı ve yavaş akış tek bölüm içinde sergilenmiştir. Yapısı bakımından klasik biçim anlayışına yatkınlık gösterir: Tek bölümlü kocaman bir sonat olarak görebiliriz. Tıpkı Konçertomsu Senfonisinde olduğunca biçimde klasiktir ama söyleyiş / tin bakımından alabildiğine duyguludur. İsterseniz buna romantik de diyebilirsiniz. İki keman konçertosunun da kadans bölümlerini yapıtların sunulanmış olduğu Paul Kochanski yazmıştır. Szymanowski'nin Op.61 İkinci Keman Konçertosu'nu yine Witold Rowicki yönetimindeki Varşova Ulusal Filarmoni Orkestrasının eşliğinde kemancı Wanda Wilkemirska'dan sunacağız.
KÜĞ (Ç.S.M.) : Szymanowski - Keman Konçertosu No.2 Op.61 (21'50")
Not: Tekrar yayında kısaltılmış olan programın ses kaydında Keman Konçertosu No.2 Op.61 yer almamıştır.
