19 Şubat 2013 Salı

Çağlar ve Müzik - 59


Bölüm 59 / Orijinal Yayın Tarihi: 20 Şubat 2000

Sayın dinleyiciler,
Bugünkü izlencemizde Prokofiev'in üç yapıtını sunacağız.
İlk dinleteceğimiz yapıt; Op.19, Birinci Keman Konçertosu olacak. Prokofiev, bu konçertosunu 1916-1917 yılları arasında yazmış. İlk seslendirilişi 18 Ekim 1923'te kemancı Marcael Darrieux'nün solistliğinde gerçekleşmiş. Orkestrayı Sergey Koussevitzky yönetmiş. Çok başarılı olan bu ilk seslendiriliş üzerine konçerto Szigeti gibi virtüöz kemancıların dikkatini çekmiş, sık sık seslendirilen çağdaş müzik keman konçertoları arasında önlerde yer almıştır. Yapısal olarak klasik keman konçertolarına üç bölümlü olması bakımından uyar görünürse de bölümler içinde konuların sergilenmesi, çeşitlendirilmesi bakımından Prokofiev'e özgü değişik söyleyiş biçimleriyle ele alınır. Ritm ve armoni zenginliği, özellikle son bölümündeki şaşırtıcı duygulu bitiriş öylesine doğal bir görünüm sergiler ki, bu varışın büyük teknik zorlukları birlikte koşullamış olduğunu izleyiciye düşündürmezler.
Dinleteceğimiz, Prokofiev'in Op.19 Birinci Keman Konçertosunun bölümleri:
1 - Andantino 2 - Scherzo:Vivaccissimo 3 - Moderato buyurguludur.
Neeme Jarvi yönetimindeki İskoç Ulusal Orkestrası, Solist Lydia Mardkovitch'e eşlik ediyor.
KÜĞ : Prokofiev - Op.19 Birinci Keman Konçertosu (21'45")
Dinleteceğimiz ikinci yapıt, Prokofiev'in 1915-1917 yılları arasında yazmış olduğu; piyano için 20 kısa parçacıktan oluşan, Op.22 Uçucu ve Kaçıcı Görümler diye çevirebileceğimiz Visions Fugitives başlıklı yapıtı. Parçacıkların tek bir dengeserliğe oturtulamayan, adlarıyla uyumlu yapıtlarını hemen algılayabilmek olurlu bulunmaktadır. Yapıtı Michel Beroff'un piyanosundan dinletiyoruz.
KÜĞ : Prokofiev - Visions Fugitives (20'30")
Bugünkü izlencemizin son yapıtı, Prokofiev'in piyano konçertoları içinde en tutulmuş, en sevilmiş, hemen hemen bütün virtüöz piyanoçalarların dağarında/repertoir yer alan: Op.26 Üçüncü Piyano Konçertosu. Bu konçertosunu Prokofiev 1917-1921 yılları arasında yazmıştır. İlk seslendirilişi 16 Aralık 1921'de Chicago'da gerçekleşmiş, piyanoyu bağdarın kendisi çalmıştır. Birinci keman konçertosu kadar etkileyici, buluşlarla dolu keskinliği ve içliliği bir arada sergileyebilen bu taşırtıcı/büyüleyici konçertoyu Michel Beroff'un piyanosundan, Kurt Masur'un yönetimindeki Leipzig-Gewandhause Orkestrasının eşliğiyle dinleteceğimiz yapıtın bölümleri:
1-Andante. allegro
2-Konu ve çeşitlemeler/Theme et variations
3-Allegro ma non troppo buyurguludur.
KÜĞ : Prokofiev - Op.26 Üçüncü Piyano Konçertosu (27'48")
TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.