Çağlar ve Müzik - 70

Bölüm 70 / Orijinal Yayın Tarihi: 21 Mayıs 2000

Sayın dinleyiciler, bugünkü izlencemizde Wilhelm Killmayer'in altı yapıtını sizlere sunacak, Killmayer'le ilgili izlencelerimizi bitirmiş olacağız.
İlk dinleteceğimiz yapıt, Fin Al Punto/ Noktaya kadar/ ya da daha anlaşılır/anlamlı bir deyişle "Sonuna Kadar" adını taşıyan Killmayer'in 1970 yılında yaylılar Orkestrası için yazmış olduğu yapıt. Hans Stadlmair yönetiminde Münih Oda Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK: Killmayer – Fin al Turno (11'27")

Killmayer 1977 ile 1980 yılları arasında dört tane sefonisel yır yazmıştır. Geçen izlencemizde Killmayer'in küğünün gelişim/değişim yönü bakımından söylediklerimizi daha belirgin kılmak için, bu dört senfonisel yırdan "Jugenzeit/Gençlikçağı" başlığını taşıyan birincisi ile "Im Freien" başlıklı dördüncüsünü dinleteceğiz.
1. Senfonisel Yır 1977 yılında yazılmıştır. Hiroshi Wakasugi yönetiminde Bavyera Radyosu Senfoni Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK: Killmayer – Senfonisel Yır – Jugenzeit (12'36")

Şimdi "Im Freiden" başlıklı, 1980 yılında yazılmış olan 4. senfonisel yırı dinleteceğiz. Hiroshi Wakasugi yönetiminde Bavyera Radyo Senfoni Orkestrası seslendiriyor.

MÜZİK: Killmayer – Senfonisel Yır – Im Freien (10'37")

1975 yılında Killmayer Piyanolu Dördül'ü, bir sonraki 1976 yılında da "Brahms'ın Kendiresmi" başlıklı Piyanolu Üçül'ü yazmıştır.
Önce Piyanolu Dördül: Piyanoda Siegfried Mauser, 1. Kemanda Christian Altenburger, 2. kemanda Gabriele Weinmeister, viyolada Barbara Westphal çelloda Julius Berger yer alıyor.

MÜZİK: Killmayer – Piyanolu Dördül (10'17")

Piyanolu Üçül'ü Siegfried Mauser, Christian Altenburger, Julius Berger seslendiriyorlar.

MÜZİK: Killmayer – Piyanolu Üçül (12'00")

Son olarak Killmayer'in 1982 yılında yazmış olduğu "Piyano için Üç Çalışma"dan 1. ve 2. Çalışmaları sunuyoruz. Piyanoyu Siegfried Mauser çalmaktadır.

MÜZİK: Killmayer – Piyano için üç Çalışma'dan 1. ve 2. (12'42")

Çağlar ve Müzik - 69

Bölüm 69 / Orijinal Yayın Tarihi: 14 Mayıs 2000

Sayın dinleyiciler, bugünkü ve gelecek haftaki izlencemizde çağdaş küğde ünü ülkesi Almanya'nın sınırları dışına çoktan ulaşmış, 1927 Münih doğumlu olan Wilhelm Killmayer'i tanıtmaya çalışacağız.
Killmayer 1953-54 yıllarında Münih Yüksek Küğ Okulunda Carl Orff'un öğrenciliğini yaptı. Öğretmeni Orff'un yalınlama etkisinde kaldı. Yapıtlarının kuruluşunda açıklık ve yalınlama yolunu seçti. Dünyadaki küğ akımları 1950'den sonra genel olarak çokeksenlilik, yığınlaşma ve karmakarışıklık niteliğini gösterirken, Killmayer'in küğünde kendini gösteren sadelik-yalınçlık çok dikkat çekici olmuştur. Bütün yalınlığına, yalın görünüşüne karşın bu küğ dengeser/tonaliteye bağlı veya makamsal/modal değildie. Kimi yapıtlarında yinelemelerden ötürü dengeserlik görünüşü varmış sanısı verirse de bu aldatıcıdır. Tam bir dizi anlayışına bağlılıkla da yazılmamıştır bu yapıtlar. Ne ki böyle bir küğün varlaşabilmesinde bir sesin doğuşkanlarının sıralanmasındaki giderek kakışmaların/dissonentes yer almasındaki gibi gizil, çekici ses çekimlerinin bulunduğundan söz etmek doğru olacaktır.
Bu çekicilik dengeserliğin artık anlamını yitirmiş basit, yumuşak uyumluluğundan öte, dizisel anlayışın çıkardığı olanaklara daha yakın görünmektedir.
Killmayer'in ilk yapıtları çok sade kuruluşlarına karşın, sert tınılar elde etmeye yönelik aralıkların çeşitlendirilmesi yoluyla değişik, zengin bir anlatıma ulaşmaya çalışırlar.Killmayer'in 1963 yılında yazmış olduğu 1. Senfonisi "Fogli/Varaklar/Yapraklar" 1974 yılında Uluslar arası Paris Rostrumunda ödül kazanınca ünü yaygınlaştı.
Sözünü ettiğimiz, Wilhelm Killmayer'in 1. Senfonisi "Fogli/Varaklar" adlı yapıtı Erich Schmid yönetimindeki Frankfurt Radyosu Senfoni Orkestrasının seslendirmesiyle sunuyoruz.

MÜZİK: Killmayer – 1. Senfoni "Fogli" (11'00")

"Ricordanza/Anımsamalar" başlıklı İkinci Senfonisini, Killmayer 1968-1969 yılları içinde yazmış. Bu senfoniyi Victor Lukas Topluluğu seslendiriyor.

MÜZİK: Killmayer – 2. Senfoni "Ricordanze" (7'43")

Killmayer'in küğünde, başlangıçtaki seyrek çoksesliliğin giderek örgesel/motifsel çoğalmaya bağlı, daha zengin çeşitlemeye yöneldiği görülmektedir. İlk iki senfoniden sonra, "İnsan Yazgısı" başlığını taşıyan, 1972-1973 yılları arasında yazılan 3. Senfoni bunun çok açık hem de çok etkileyici örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. "İnsan Yazgısı" başlıklı 3. Senfonsini Wilhwlm Killmayer'in kendi yönetiminde Münih Filarmoninin seslendirilmesiyle sunacağız.

MÜZİK: Killmayer – 3. Senfoni "Menschen-Los" (19'50")

Killmayer'in 1972 yılında yazmış olduğu "Paradies/Cennet" başlıklı piyano yapıtı, baştan sona dengeserlik değiştirimlerine karşın yineliliği ve aksamayan sürekliliği ile ilgi çekicidir. Bu yapıtı, piyanoda Killmayer kendisi çalmaktadır. Ancak iki elin çalmada yeterli olmadığı yerlerde kendisine bir başka Alman bağdar Wilfried Hiller yardımcı olmakta/katkı sağlamaktadır.

MÜZİK: Killmayer – Paradies (17'00")

Bugünkü izlencemizin son yapıtı, Killmayer'in 1973 yılında orkestra için yazmış olduğu senfonisel yırı "Nachgedanken/Gece Düşüncesizliği" olacak.
Sürekli yinelenen çan sesinin eşleştiği, karıştığı sesler arasından hep sıyrılarak baştan sona sürüp gitmesi, bir yıl önce piyano için yazılan Paradies'deki direngenliği, tüm değişmelere karşın hiç değişmiyor sanısını veren gizemliliğini daha renkli olarak usa getirecektir.

MÜZİK: Killmayer – Nachtgedanken (11'42")

TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.

Çağlar ve Müzik - 68

Bölüm 68 / Orijinal Yayın Tarihi: 7 Mayıs 2000

Sayın dinleyiciler, B.A. Zimmermann'ın geçen hafta 1. ve 2. perdelerini sunmuş olduğumuz "Askerler" operasının kalan 3. ve 4. perdelerini sunacağız. Operadayer alan sanatçıları bir kez daha belirtelim:
Wesener: Mark Munkiftrick / Marie: Nancy Shade / Charlotte: Milagro Vargas / Stolzius: Michael Ebbecke / Desportes: Willam Cochran / Handy: Klaus Hirte / Mary: RAymond Womansky / Grafin de la Roche: Urszula Koszut / Stuttgard Kent Tiyatrosu Koro ve Orkestrasını Bernhard Kontarsky yönetiyor.

MÜZİK: Zimmermann – Askerler 3. ve 4. perde (47'36")

Yukarıdaki kayıtta 3 ve 4. bölümlerin yerine giriş bölümü (Preludio) yer almakta. Bernd Alois Zimmermann 1970 yılı 10 Ağustos'unda intiharından önce o yıl içinde yazmış olduğu iki yapıt bırakmıştı. Bunlar; Yalkın çello için Dört Küçük Çalışma ile Orkestra için "Stille und Umkehr/Biçim ve Çevirme" adlı yapıtlardı.
Bu yapıtlardan Yalın Çello için Dört Küçük Çalışma'yı Michael Bach'ın seslendirmesiyle sunuyoruz.

MÜZİK: Zimmermann – Yalın Çello için "Dört Küçük Çalışma" (2'41")

Şimdi sunacağımız son yapıt "Biçim ve Çevirme"yi, Hessischen Radyo Senfoni Orkestrası Hans Zender yönetiminde seslendiriyor.

MÜZİK: Zimmermann – Biçim ve Çevirme (9'45")

TRT'de 2000 yılında yayınlanmış olan "Çağlar ve Müzik" programının ses kayıtları elimizde olmadığından, burada paylaşılan küğ örnekleri, Ertuğrul Oğuz Fırat'ın kendi arşivinden sunduğu icralardan farklı olabilir.